Sáng 28/5, sau phần thảo luận của Đại biểu Quốc hội, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình đã tiếp thu, giải trình về dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).

Về đổi mới tổ chức tòa án (TAND cấp tỉnh và cấp huyện lần lượt thành tòa án phúc thẩm và sơ thẩm), Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình nhận định lập luận của các bên đều rất sắc sảo, rất thuyết phục.

"Chúng tôi vẫn giữ quan điểm phải đổi mới, phải tổ chức theo thẩm quyền xét xử. Việc này chúng ta đã có truyền thống, chúng ta đã có nghị quyết của Đảng, quy định trong hệ thống pháp luật, trong Hiến pháp. Hiến pháp quy định có 2 cấp xét xử và bản thân trong luật này cũng quy định nhiệm vụ của cấp xét xử sơ thẩm, nhiệm vụ cấp phúc thẩm chứ không nói nhiệm vụ của tòa huyện, không nói nhiệm vụ của tòa tỉnh.

Tương tự như vậy, tất cả các luật tố tụng đều nói nhiệm vụ của cấp sơ thẩm, cấp phúc thẩm và việc đổi mới này là phù hợp với tất cả các luật khác", Chánh án Tòa án nhân dân tối cao nêu lý do đề xuất phương án đổi mới.

202405281141075156_z5483683123806_d01bca611ec100b959d687d483e52b29.jpg
Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình tiếp thu, giải trình về dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi) trước Quốc hội sáng nay. Ảnh: Quốc hội

Ông Bình cho biết, một số đại biểu đã nêu về xu thế quốc tế trong đổi mới tòa án. Một số Đại biểu Quốc hội đề xuất bỏ phiếu để chọn phương án, Chánh án TAND tối cao cho biết, "kết quả thế nào chúng tôi sẽ chấp hành, có thể vẫn giữ nguyên, có thể đổi mới. Nhưng có một điều chắc chắn đây là xu thế, hôm nay chúng ta không làm thì con cháu chúng ta cũng sẽ làm".

Về thông tin tại tòa án (ghi âm, ghi hình), ông Nguyễn Hòa Bình cho biết, vấn đề này đã phát biểu tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.

Điều 141 của dự thảo luật không quy định quyền truyền thông. "Chúng tôi chỉ điều chỉnh điều luật này trong phòng xét xử, còn ra ngoài hành lang phỏng vấn ai, quay phim ai thì tòa án không có quyền can thiệp. Nhưng trong phòng xét xử thì phải quy định như trong điều luật ở đây", Chánh án Tòa án nhân dân tối cao khẳng định.

Một số đại biểu đã phân tích việc này nhằm nâng cao hiệu quả, để duy trì trật tự và để tôn trọng quyền con người. 

Có đại biểu đặt vấn đề chỉ cần một bên đồng ý ghi âm, ghi hình, nhưng bên kia không đồng ý thì cũng ảnh hưởng đến quyền con người.

Nói về điều này, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao dẫn chứng: "Chúng ta cứ hình dung vợ, chồng ly dị thì rất nhiều lý do. Vợ đồng ý nói trước truyền thông thì có thể ảnh hưởng đến đời tư của chồng. Không thể một bên đồng ý cho phép truyền thông đưa lên mạng câu chuyện này.

Tương tự như vậy, hai bên tranh chấp với nhau, người A kiện người B, doanh nghiệp này kiện doanh nghiệp kia, ai cũng bảo mình thắng thì sẽ lấy tư liệu bất lợi cho bên kia, cho nên vi phạm đời tư của người khác".

Vì vậy, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình xin phép cho giữ nguyên quy định như dự thảo.

Về tòa chuyên biệt, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao cho biết cơ bản các đại biểu đều ủng hộ để tăng tính chuyên nghiệp và các nước đã làm. Liên quan việc tòa chuyên biệt thành lập thế nào, ông Bình cho biết sẽ báo cáo để Quốc hội quyết định và chắc chắn không có chuyện thành lập tràn lan, chỗ nào cũng có.

Dự kiến của lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao chỉ có 1 tòa sở hữu trí tuệ, 2 tòa phá sản và các tòa hành chính chuyên biệt thành lập ở Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM và đang cân nhắc thêm ở Cần Thơ.