Nhập khẩu tăng mạnh
Thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan cho thấy, trái với xuất khẩu, việc nhập khẩu thuỷ sản hai tháng đầu năm nay tăng tới 25% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 418 triệu USD. Con số này bằng 64% kim ngạch nhập khẩu thuỷ sản của cả năm 2012.
Tính đến hết tháng 2 năm nay, Ấn Độ là nhà cung cấp thuỷ sản lớn nhất cho Việt Nam. Giá trị nhập khẩu thuỷ sản trong hai tháng từ Ấn Độ đạt 71,4 triệu USD, trong khi cùng kỳ năm ngoái chỉ dừng ở mức 35,9 triệu USD.
Indonesia là nhà cung cấp lớn thứ hai với giá trị trên 43 triệu USD, tăng 46,5% so với cùng kỳ 2022. Nhập khẩu thuỷ sản từ Na Uy đạt 39,3 triệu USD, tăng 30%; nhập khẩu từ Chile tăng tới 202,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đáng chú ý, nhập khẩu thuỷ sản về Việt Nam có xu hướng tăng mạnh qua các năm. Đơn cử, năm 2012, kim ngạch nhập khẩu thuỷ sản dừng ở con số 655 triệu USD, nhưng đến năm 2015 đã vượt qua mốc 1 tỷ USD, sau đó gần chạm mốc 2 tỷ USD năm 2021.
Trong giai đoạn 2012-2022, chỉ duy nhất năm 2020 ghi nhận kim ngạch nhập khẩu thuỷ sản giảm, nguyên nhân chính là do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Sang năm 2022, nước ta chi tới 2,72 tỷ USD để nhập khẩu các thuỷ sản, tăng 25% so với năm trước đó. Đây cũng là con số kỷ lục, gấp hơn 4 lần so với kim ngạch nhập khẩu năm 2012.
Ấn Độ, Indonesia, Na Uy, Trung Quốc, Đài Loan là 5 thị trường năm ngoái cung cấp thuỷ sản nhiều nhất cho Việt Nam. Trong đó, nhập khẩu thuỷ sản từ Ấn Độ lên tới 378 triệu USD, từ Indonesia 277,8 triệu USD, Na Uy là 259,8 triệu USD, Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) lần lượt là 213,4 triệu USD và 175,7 triệu USD.
Ông Trương Đình Hoè, Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam, cho biết, nước ta đứng thứ ba thế giới về xuất khẩu thuỷ sản khi đem về gần 11 tỷ USD năm 2022, nhưng cũng là quốc gia nhập khẩu và tiêu thụ thủy sản lớn.
Lượng thuỷ sản nhập khẩu một phần làm nguyên liệu phục vụ chế biến xuất khẩu trong nước (DN nhập nguyên liệu về gia công cho các nhà nhập khẩu nước ngoài), còn phần lớn phục vụ tiêu dùng nội địa. Nhu cầu về các loại cá, tôm, cua nhập ngoại của người Việt ngày càng tăng nên lượng thuỷ sản nhập về cũng tăng mạnh, ông cho hay.
Tôm, cua nhập khẩu tràn ngập thị trường
Ghi nhận của PV. VietNamNet, thuỷ sản nhập khẩu đang được bày bán khắp các siêu thị, cửa hàng, tràn “chợ mạng”. Đáng chú ý, các mặt hàng thuỷ sản từ bình dân đến cao cấp đều được nhập về với số lượng lớn, chủng loại ngày càng đa dạng.
Tại một cửa hàng hải sản hay trong siêu thị dễ dàng thấy hàng chục loại thuỷ sản nhập khẩu như: cá hồi, tôm hùm Úc, tôm hùm Alaska, cua hoàng đế, bạch tuộc Nhật Bản, ốc Pháp, cua nâu Canada, bào ngư Hàn Quốc - Úc, cồi sò điệp,...
Trong đó, các loại hải sản nhập khẩu từ Nhật Bản có giá siêu đắt đỏ. Ví như, nhóm cá cam, râu bạch tuộc, sò điệp, cá tráp, cá bơn, tôm đỏ, hàu sữa... giá dao động từ 1,8-3 triệu đồng/kg tuỳ loại; cá ngừ vây xanh gần 6 triệu đồng/kg.
Ngoài hải sản Nhật, trên thị trường đa phần các loại thuỷ sản giá bán ngày càng rẻ do nguồn cung dồi dào, thậm chí có những thời điểm giá siêu rẻ.
Hiện, tôm hùm Canada được các cửa hàng hải sản bán 1,3-1,4 triệu đồng/kg loại từ 1-6kg/con, giá 950 nghìn đồng/kg loại 0,5kg/con; cua hoàng đế loại 2-5kg/con giá 2,2-2,3 triệu đồng/kg, chân cua hoàng đế giá 1,5 triệu đồng/kg; ghẹ Canada giá 950 nghìn đồng/kg.
Tôm hùm Úc khi mới xuất hiện tại Việt Nam giá trên dưới 2 triệu đồng/kg giờ giảm còn 1,4 triệu đồng/kg loại 1-4 kg/con; bào ngư Hàn Quốc giá 1,2 triệu đồng/kg loại 12-14 con/kg, bào ngư Úc giá 1,45 triệu đồng/kg loại 2-3 con/kg; ốc vòi voi ngà và trắng Canada lần lượt có giá 890 nghìn đồng/kg và 1,3 triệu đồng/kg loại 1-2 kg/con; cua nâu Bắc Âu giá 750 nghìn đồng/kg; cá hồi nguyên con giá 350.000-500.000 đồng/kg...
Ông Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc một doanh nghiệp chuyên phân phối hải sản nhập khẩu tại Hà Nội, thừa nhận với PV.VietNamNet, không chỉ chủng loại phong phú mà số lượng hàng về ngày càng nhiều.
Cách đây 5-6 năm, chủng loại hải sản nhập về còn khá khiêm tốn, chỉ vài ba loại như tôm hùm, cua hoàng đế, cá hồi,... Trong đó, cua hoàng đế siêu hiếm, giá lên tới 2,5-2,8 triệu đồng/kg, vậy nhưng nhiều người vẫn “xếp hàng” chờ mua. Chân cua hoàng đế lúc đó cũng được săn lùng, hàng về đến đâu hết đến đó. Tôm hùm Alaska cũng vậy, nhiều khi hàng về không kịp, khách phải chờ vài ngày.
Nay loại nào cũng nhiều, hàng luôn có sẵn nên khách đặt mua thường được giao ngay trong ngày. Thậm chí, khách lấy vài trăm con tôm hay cua nhập khẩu cửa hàng cũng có thể đáp ứng.
Theo ông Tuấn, giá hải sản nhập khẩu phụ thuộc vào mùa đánh bắt và nguồn cung, nhưng mặt bằng chung là ngày càng rẻ.
“So với thời điểm cách đây 5 năm, chủng loại hải sản nhập khẩu về cửa hàng gấp khoảng 4 lần, còn về doanh số thì gấp khoảng 6-7 lần”, anh Tuấn nhận xét. Trước kia, chỉ giới nhà giàu mua ăn, nay đối tượng khách được mở rộng do giá thủy sản ngoại nhập đã hạ nhiệt.