Đề nghị bổ sung quy định thu hồi đất để phát triển du lịch

Ngày 3/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. Một trong những nội dung mới được nhiều đại biểu đề cập là bổ sung quy định về quyền tiếp cận đất đai phát triển kinh tế du lịch.

Thu hồi, phát triển quỹ đất cho hoạt động du lịch là cần thiết

Đại biểu Huỳnh Thanh Phương (đoàn Tây Ninh) quan tâm đến nội dung về thu hồi đất phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia cộng đồng tại Điều 79 của dự thảo Luật.

Theo đó, đại biểu đề nghị bổ sung trường hợp thu hồi đất đối với khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng bên cạnh kinh doanh thương mại, dịch vụ.

Đại biểu tỉnh Tây Ninh dẫn ý kiến các chuyên gia kinh tế cho rằng, khung pháp lý về phát triển cơ sở hạ tầng du lịch hiện nay chưa đầy đủ, chưa thuận lợi và khuyến khích các tổ chức, cá nhân trong việc tiếp cận nguồn lực đất đai để phát triển cơ sở hạ tầng du lịch. 

Phạm vi điều chỉnh của Luật Du lịch không bao gồm việc xây dựng và hình thành, phát triển hạ tầng du lịch và tài nguyên du lịch. Trong khi đó, các lĩnh vực khác được hỗ trợ, tiếp cận được đất đai để thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh thông qua việc Nhà nước thực hiện thu hồi đất.

Do vậy, đại biểu cho rằng, việc dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) không quy định tiếp cận đất đai đối với tổ chức, cá nhân để phát triển du lịch, dịch vụ sẽ không khuyến khích phát triển hạ tầng du lịch và tạo sự không bình đẳng với các thành phần kinh tế khác trong tiếp cận đất đai. 

“Việc giao cho tổ chức, cá nhân thực hiện các dự án nhà ở thương mại hoặc khu đô thị mới kết hợp với kinh doanh thương mại, dịch vụ, khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng được coi là các dự án trọng điểm của địa phương, sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển, đồng bộ hóa phát triển đô thị kết hợp với du lịch, thương mại”, đại biểu Phương nhấn mạnh.

Từ đó, hình thành nên những khu đô thị mới với trung tâm tài chính, thương mại, du lịch thu hút đầu tư quốc tế và khách du lịch trong nước đến với địa phương. Đây cũng là mô hình hiện đang được thực hiện, áp dụng rộng rãi tại một số quốc gia trên thế giới.

Ngoài ra, đại biểu cũng nhấn mạnh, để du lịch thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn và nâng tỷ trọng khu vực dịch vụ trong GDP lên trên 50% thì cần phải đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật ngành du lịch. 

Đây là một trong những nhiệm vụ và giải pháp được đề ra tại Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị về phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. 

Từ những phân tích đó, đại biểu tỉnh Tây Ninh cho rằng, việc quy định thu hồi, phát triển quỹ đất cho hoạt động du lịch là cần thiết trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). 

"Luật Đất đai không quy định về thu hồi đất để phát triển các dự án du lịch. Đây là vướng mắc chính trong việc phát triển dự án du lịch. Do vậy, việc quy định thu hồi đất và thực hiện đấu thầu đối với các dự án du lịch, thương mại dịch vụ là xuất phát từ yêu cầu thực tế hiện nay”, đại biểu Phương nhận định.

Không thể có dự án hàng trăm hecta mà đi thỏa thuận với từng hộ dân

Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) cho rằng, quan trọng nhất là phải phát huy được nguồn lực của đất đai, biến đất đai thành sức mạnh của nền kinh tế, phải cho phép thu hồi đối với các dự án, tất nhiên là phải xem xét dự án quy mô bao nhiêu, tính chất như thế nào. 

“Tôi đề nghị quy định thẳng trong Điều 79 là những dự án có quy mô lớn từ 300ha trở lên và là những khu đô thị, khu dân cư hiện đại. Có như vậy mới có được bộ mặt của đất nước, có những đô thị lớn, những công trình dự án lớn”, đại biểu tỉnh Đồng Nai nêu quan điểm.

Theo ông An, phải thu hồi thì mới làm được, còn cứ nói là thỏa thuận nhưng không thể thỏa thuận được thì quy định đó trở thành vô nghĩa. Không thể có một dự án hàng trăm hecta mà đi thỏa thuận với từng hộ dân, từng người một.

“Tất nhiên lợi ích của người dân và doanh nghiệp phải hài hòa. Cho nên tôi đề nghị phải quy định thẳng vào trong này và không thể bỏ quy định nội dung đó đi được”, đại biểu An nhấn mạnh.

Trong khi đó, đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Bắc Giang) cho rằng, Điều 79 liệt kê 31 trường hợp cụ thể Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng có thể vẫn chưa bao quát hết.

Điều này cũng chưa thể giải quyết triệt để bất cập lớn nhất đang đặt ra khi Nhà nước thu hồi đất. Đó chính là người có đất được bồi thường theo bảng giá đất do Nhà nước ban hành, trong khi các doanh nghiệp và người có đất thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án thì giá đất thường cao hơn.

Đây chính là nguyên nhân dẫn đến tình trạng người dân luôn cảm thấy thiệt thòi, thiếu sự đồng thuận khi Nhà nước thu hồi đất. 

Mặt khác, khi triển khai dự án phải thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, nhiều trường hợp doanh nghiệp phải mất nhiều năm để thỏa thuận, có trường hợp phải "đi đêm" để thỏa thuận với giá cao hơn, gây thiếu công bằng với số còn lại. 

“Song doanh nghiệp vẫn rơi vào tình trạng 'dở khóc dở cười' khi đã thỏa thuận chuyển nhượng được trên 90% diện tích, thậm chí cao hơn mà vẫn không thể triển khai dự án, dù chỉ còn số ít không đồng thuận. Điều này làm cho doanh nghiệp phải tăng chi phí, lãng phí nguồn lực, mất cơ hội đầu tư”, đại biểu tỉnh Bắc Giang phân tích.

Theo ông Tuấn, đây cũng là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng khiếu kiện đơn thư phức tạp về đất đai ở các địa phương hiện nay (chiếm khoảng 75%). 

Từ đó, đại biểu mạnh dạn đề xuất Quốc hội xem xét chỉnh sửa bổ sung Điều 79 và các điều khoản liên quan trong dự thảo Luật theo hướng Nhà nước thu hồi đất đối với các trường hợp thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là thu hồi để chuyển đổi mục đích sử dụng thực hiện dự án.

“Xét cho cùng thì mọi trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất đều phải tuân thủ pháp luật, phải phù hợp với các quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng”, đại biểu Tuấn nhấn mạnh.