Đề xuất áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt với dự án công nghệ cao

Sáng 10/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc ban hành luật này nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cấp thiết về thể chế, pháp luật về công tác quy hoạch, đầu tư kinh doanh, đầu tư theo phương thức đối tác công tư và hoạt động đấu thầu; đơn giản hóa thủ tục hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, một trong những nội dung đáng chú ý của dự luật lần này là Chính phủ đề nghị bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt nhằm rút ngắn thời gian triển khai dự án, tạo cơ chế thuận lợi, cạnh tranh và thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Cụ thể, thủ tục đầu tư đặc biệt áp dụng với một số dự án thuộc lĩnh vực đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển; công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp, chip và lĩnh vực công nghệ cao, sản phẩm công nghệ cao được ưu tiên, khuyến khích đầu tư theo quyết định của Thủ tướng thực hiện tại khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế.

Các quy trình đăng ký đầu tư tại Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế để cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư trong thời hạn 15 ngày. Các dự án này khi được áp dụng thủ tục đầu tư sẽ chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, giảm thủ tục hành chính liên quan.

Trong đó, nhà đầu tư không phải thực hiện một số thủ tục để được cấp phép, chấp thuận hoặc phê duyệt 3 lĩnh vực cần sử dụng nhiều thời gian thực hiện thủ tục hành chính là xây dựng, bảo vệ môi trường và phòng cháy, chữa cháy.

Các quy định này dự kiến có thể giảm thiểu số thời gian thực hiện thủ tục hành chính đến 260 ngày.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, Thường trực Ủy ban đề nghị Chính phủ cân nhắc chỉ giới hạn quy định cho đối tượng là một số dự án lớn, đặc thù, có tính chất lan tỏa vùng, miền, cả nước, hiệu quả kinh tế - xã hội lớn, cần thực hiện ngay để không bỏ lỡ cơ hội đầu tư.

Việc phân cấp thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đầu tư đặc biệt cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng, bảo đảm việc phân cấp đáp ứng khả năng, năng lực quyết định, tổ chức, nguồn nhân lực của từng cấp quản lý, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật.

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục cập nhật lĩnh vực được áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho đồng bộ, thống nhất với các ngành, nghề đặc biệt ưu đãi đầu tư trong các luật, dự án luật đang được Chính phủ hoàn thiện trình Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng đã gọi là “đặc biệt” thì phải nhanh, chứ không chỉ rút gọn về thời gian, thủ tục; còn nếu quy định thủ tục đặc biệt mà vẫn như hiện nay thì chưa đặc biệt, bởi nhà đầu tư phải đi hết cơ quan này tới cơ quan kia.

“Đặc biệt ở đây phải hiểu là thiết kế đặc biệt về hồ sơ, quy trình, thủ tục và một đầu mối tiếp nhận xử lý, trả lời nhà đầu tư. Như vậy mới tháo gỡ được vướng mắc hiện nay”, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, Chính phủ cần tiếp tục rà soát để tháo gỡ những gì thực sự đang vướng, bức xúc và “tháo một cái có thể gỡ được nhiều cái”.

Từ đó, mở ra những quy định mới tốt hơn, nhanh hơn cho người dân, doanh nghiệp; đừng "mở ra” những quy định mà quản lý nhà nước chặt hơn nhưng khó hơn cho người dân, doanh nghiệp. Việc sửa này để tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp và cho công tác quản lý nhưng “không được hợp pháp hóa sai phạm” trước đây.

"Có rất nhiều vấn đề trong lịch sử để lại khi chưa có luật, bây giờ làm văn bản tháo gỡ, nhưng không được hợp pháp hóa sai phạm. Đồng thời, đảm bảo tính đồng bộ, tránh sửa chỗ này lại khó chỗ khác, đề phòng rủi ro pháp lý", ông Định nói.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, dự án luật lần này cải tiến rất mạnh. Tuy nhiên cũng chưa dám mạnh dạn tới mức tất cả dự án khu công nghiệp được thực hiện theo cơ chế "luồng xanh", tức là vào đăng ký đầu tư trong 15 ngày thì được cấp phép.

“Hiện dự thảo luật đang đưa ra giới hạn ở các dự án công nghệ cao. Nhưng nếu được ủng hộ, chúng tôi đề xuất tất cả dự án ở khu công nghiệp được hưởng cơ chế chứ không chỉ mỗi công nghệ cao, sẽ khuyến khích được đầu tư, thu hút vốn”, ông Dũng gợi mở.

Dự kiến dự luật này sẽ được trình ra Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp 8 khai mạc vào cuối tháng 10.

tất cả bí thư tỉnh ủy đều nói phải tách dự án giải phóng mặt bằng riêng

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, những nội dung nêu trong dự luật đã được Chính phủ “bàn tới, bàn lui”, Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn băn khoăn thì Chính phủ sẽ rà soát lại.

Phó Thủ tướng mong Quốc hội tiếp tục ủng hộ những điểm mới, chẳng hạn như việc tách giải phóng mặt bằng, thu hồi đất ra thành dự án thành phần. Hiện việc này mới có tỉnh Khánh Hòa thí điểm nhưng nếu đưa ra đánh giá thì không điển hình cho cả nước.

“Họp Trung ương, tất cả bí thư tỉnh ủy đều nói đến việc phải tách giải phóng mặt bằng ra thành dự án riêng”, ông Bình nêu thực tiễn.

Chính vì vậy, Chính phủ đặt ra nội dung này để mở đường cho các dự án đường sắt và nhiều dự án khác nữa. Nếu không tách thu hồi đất, giải phóng mặt bằng ra thì làm dự án đường sắt rất khó khăn.

“Khi đó làm xong đầu Hà Nội - Vinh hay Nha Trang - TPHCM, đoạn ở giữa nằm trong quy hoạch thì giá đất sẽ lên ào ào, rất khó làm”, Phó Thủ tướng phân tích.