Dự thảo Luật BHXH sửa đổi đề xuất giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm khi đến tuổi nghỉ hưu được hưởng chế độ lương hưu. Tuy nhiên, với người đóng BHXH chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu thì được hưởng trợ cấp hàng tháng.

Cụ thể, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đề xuất chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội gồm:

Công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định của pháp luật và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (theo quy định tại khoản 1 Điều 20 của Luật này) mà có thời gian đóng BHXH, nếu không hưởng BHXH một lần hoặc bảo lưu mà có yêu cầu thì sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng của mình theo quy định.

Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hàng tháng tùy thuộc vào tổng thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động.

Đối tượng có thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng mà chưa đến thời điểm hưởng trợ cấp hưu trí xã hội nếu có nguyện vọng thì được đóng một lần cho thời gian còn thiếu để hưởng trợ cấp hàng tháng cho đến khi đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí.

Mức trợ cấp hàng tháng được tính thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.

W-chế biến thuỷ sản.jpg
Ảnh minh họa: Hoàng Minh

Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động cao hơn số tiền tính mức trợ cấp hàng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì người lao động được tính để hưởng trợ cấp hằng tháng với mức cao hơn.

Trường hợp người lao động đang hưởng trợ cấp hàng tháng mà Chính phủ điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội cao hơn mức trợ cấp hàng tháng thì người lao động được điều chỉnh hưởng mức trợ cấp hàng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội.

Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hàng tháng chết thì thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa được nhận và được hưởng trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện quy định.

Người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

Vệ trình tự, thủ tục thực hiện chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, thì gửi hồ sơ đến cơ quan BHXH gồm: Sổ BHXH; đơn đề nghị hưởng trợ cấp hàng tháng.

Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả. Trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Theo một chuyên gia lao động, cần tăng mức hưởng trợ cấp hàng tháng. Việc quy định đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng, quy định này giúp gia tăng thêm đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng mà ngân sách Nhà nước không phát sinh tăng nhiều. Ngân sách Nhà nước chỉ hỗ trợ BHYT còn trợ cấp hàng tháng do quỹ BHXH đảm bảo từ thời gian đóng BHXH của người lao động.

Theo tính toán, người lao động có thời gian đóng BHXH là 5 năm với mức tiền lương tháng đóng bình quân như hiện nay, nếu người lao động không hưởng BHXH một lần mà lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng thì có thể được hưởng với mức thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu thay vì phải chờ đến 75 tuổi.

Luật BHXH 2014 quy định về trợ cấp hàng tháng gồm: Người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên thì được hưởng trợ cấp hàng tháng.

Mức trợ cấp hàng tháng được quy định như sau: Suy giảm 31% khả năng lao động thì được hưởng bằng 30% mức lương cơ sở, sau đó cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 2% mức lương cơ sở.

Ngoài mức trợ cấp, hàng tháng người lao động còn được hưởng thêm một khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng BHXH, từ một năm trở xuống được tính bằng 0,5%, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH được tính thêm 0,3% mức tiền lương đóng BHXH của tháng liền kề trước khi nghỉ việc để điều trị.