Không phụ thuộc vào lợi thế tự nhiên, tiếp tục mạnh dạn cải cách, đổi mới từ tổ chức bộ máy đến mô hình phát triển để biến Quảng Ninh thành nơi cần đến và đáng sống.

Tân Bí thư Tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc trò chuyện với VietNamNet hôm qua, ngay sau khi ông được bầu làm Chủ tịch HĐND tỉnh.

Thưa ông, những năm gần đây, tình hình kinh tế của cả nước gặp nhiều khó khăn nhưng riêng Quảng Ninh vẫn giữ được phong độ với mức tăng trưởng 9%, bình quân thu nhập đầu người tăng gấp đôi từ 1.800 USD lên 3.500 USD. Ông có thể chia sẻ “bí quyết” của tỉnh?

Tôi khẳng định rằng đây là kết quả của cả một quá trình phấn đấu, kết quả của sự đoàn kết, thống nhất, sâu sát và quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo điều hành trong toàn hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, sự ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong toàn tỉnh.

Quảng Ninh đã chủ động, linh hoạt, tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện cụ thể “ba khâu đột phá chiến lược”, tập trung xây dựng thể chế mà điểm xuất phát là từ bài toán quy hoạch và cải cách hành chính. Tỉnh đã xây dựng Đề án đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng; thực hiện rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy.

{keywords}
Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Đọc. Ảnh: H.Anh

Cùng với đó, chúng tôi đã vận dụng sáng tạo, linh hoạt các quy luật của kinh tế thị trường trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo; trong việc định hướng xây dựng quy hoạch chiến lược, xây dựng thương hiệu địa phương; trong thu hút nhân tài và đào tạo nhân lực chất lượng cao. Đối với các dịch vụ công, tỉnh thúc đẩy sự tham gia nhiều hơn nữa của khu vực tư nhân, còn nhà nước giữ vai trò điều tiết cho đối tượng chính sách và khu vực khó khăn...

Có ý kiến cho rằng, Quảng Ninh đạt được những kết quả này phần lớn nhờ khai thác tốt lợi thế từ thiên nhiên ban tặng như: mỏ than lớn nhất Đông Nam Á, kỳ quan thiên nhiên thế giới vinh Hạ Long, Bái Tử Long, thêm vào đó là vùng đất thiêng Yên Tử… Và nhiều nhà khoa học cũng cảnh báo việc phát triển dựa vào “đào” và “chặt” sẽ không bền vững mà còn nguy hại đến môi trường và kéo theo nhiều vấn đề xã hội khác. Là một tỉnh có nguồn thu lớn dựa vào than, ông suy nghĩ như thế nào về vấn đề này?

Nếu nói rằng sự phát triển của Quảng Ninh hoàn toàn phụ thuộc vào những thứ “trời cho” và khai thác theo kiểu “đào” và “chặt” thì hoàn toàn không đúng.

Tôi đưa ra một vài con số thống kê để chúng ta có thể hình dung về sự chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế của tỉnh những năm qua. Nếu như năm 2011, thu ngân sách từ than là 67% thì đến năm 2014, con số này chỉ còn 47%. Về đóng góp trong GDP, năm 2011, khai thác than là hoạt động kinh tế lớn nhất tại Quảng Ninh chiếm 25% tổng GDP toàn tỉnh, nhưng đến 2014 nó chỉ chiếm 18,6% GDP.

Trong khi đó thu ngân sách từ du lịch lại có bước chuyển dịch tích cực: năm 2011, thu ngân sách từ du lịch chỉ chiếm 2,4%, 2014: 5,1%. Đóng góp trong GDP thì lĩnh dịch vụ tăng từ 34% lên 44,2%.

Chuyển từ nâu sang xanh

Đây là kết quả của triết lý phát triển chuyển từ “nâu, đen” sang “xanh" của Quảng Ninh?

Tăng trưởng xanh đã được xác định là trọng tâm trong chính sách phát triển quốc gia của nhiều khu vực trên thế giới.

Đối với tỉnh Quảng Ninh, tăng trưởng xanh được hiểu là sự tăng trưởng dựa trên quá trình thay đổi mô hình tăng trưởng, tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi phương thức phát triển gắn chặt với việc thực hiện có hiệu quả ba đột phá chiến lược mà Đại hội XI của Đảng đề ra (cải cách hành chính, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển kết cấu hạ tầng).

Qua đó, tỉnh dần dần giảm bớt việc dựa vào các yếu tố không bền vững như tài nguyên hữu hạn và tăng dần các yếu tố bền vững dựa vào vị trí địa chính trị, kinh tế tri thức, khoa học công nghệ, tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu, cảnh quan, văn hóa, truyền thống lịch sử và trí tuệ con người... để phát triển.

Kỳ vọng của ông về một Quảng Ninh xanh trong tương lai sẽ như thế nào?

Chúng tôi xác định đây không phải là “kỳ vọng” mà là mục tiêu phải đạt được trong thời gian tới.

Cụ thể, đến năm 2020, xây dựng Quảng Ninh trở thành tỉnh dịch vụ, công nghiệp hiện đại, trung tâm du lịch quốc tế, là một trong những đầu tàu kinh tế của miền Bắc và cả nước với hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị đồng bộ, hiện đại, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân; bảo vệ môi trường bền vững.

Quảng Ninh sẽ là một trong những tỉnh dẫn đầu cả nước thực hiện thành công các chỉ tiêu về bảo vệ môi trường trong khuôn khổ Chiến lược tăng trưởng xanh ở Việt Nam, sẽ là nơi cần đến và đáng sống của mọi người.

Không 'nhầm vai'

Ông Nguyễn Văn Đọc, Chủ tịch tỉnh và ông Nguyễn Văn Đọc Bí thư có gì khác nhau, thưa ông?

Hôm nay (20/4) tôi ngồi đây vẫn là người của Ủy ban, sáng nay tôi được bầu thêm một chức nữa là Chủ tịch HĐND nhưng sáng mai tôi sẽ chuyển sang Tỉnh ủy. Do vậy ông Nguyễn Văn Đọc Bí thư và ông Nguyễn Văn Đọc Chủ tịch vẫn là một, chỉ có vai trò khác nhau.

Bí thư là vai trò người đứng đầu, cơ bản là xây dựng đường hướng, chủ trương, chính sách, đó là tập trung lãnh đạo, tập trung ra nghị quyết đảm bảo phát triển kinh tế xã hội hoặc liên quan đến an ninh, quốc phòng, công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền... Còn Chủ tịch UBND thì cụ thể hóa những nghị quyết này bằng các công việc cụ thể, quyết định cụ thể, đảm bảo thực hiện được những nghị quyết mà ông Bí thư đã ra.

Liệu có khi nào ông nhầm vai?

Một trong những vấn đề chúng tôi đang từng bước chỉ đạo thực hiện là thí điểm đại hội cơ sở bầu trực tiếp ban thường vụ, bí thư và phó bí thư. Ở cấp xã phường thực hiện bí thư kiêm chủ tịch HĐND hoặc chủ tịch UBND để cho có sự thống nhất trong chỉ đạo điều hành, còn ở mỗi vị trí có vai trò khác nhau thì chức năng, nhiệm vụ khác nhau.

Cao hơn nữa, chúng tôi đang phấn đấu kì này có 2 bí thư huyện kiêm chủ tịch UBND.

Ở cương vị của tôi vừa là Bí thư tỉnh vừa là chủ tịch HĐND thì Quảng Ninh đã có tiền lệ nhiều lần và đã có nhiều địa phương thực hiện rồi. Tôi thấy rằng mô hình này đã được phát huy và chắc chắn không có sự nhầm vai. Mỗi một cơ quan chức năng đều có một chức năng, vai trò khác nhau. Đảng lãnh đạo toàn diện, HĐND thì xây dựng cơ chế chính sách, giám sát thực hiện các nghị quyết.

Về mặt tổ chức bộ máy cũng như trong chỉ đạo điều hành thì việc bí thư kiêm chủ tịch HĐND mang lại nhiều thuận lợi như ông nói. Nhưng đứng góc độ là người dân thì HĐND là nơi đại diện cho tiếng nói của dân còn cơ quan Đảng lại giữ vai trò lãnh đạo, chỉ đạo. Ông làm thế nào để cân bằng và hài hòa được hai nhiệm vụ này?

Vấn đề lớn nhất, mục tiêu lớn nhất của Đảng là để phục vụ nhân dân mà vào HĐND cũng là để phục vụ nhân dân, đại diện cho nhân dân triển khai các nghị quyết đi vào cuộc sống và giám sát việc thực hiện này. Vì vậy không có chuyện lệch vai.

Đã là lãnh đạo thì trước hết phải lãnh đạo vì nhân dân cho nên làm Bí thư hay Chủ tịch HĐND cũng vậy, không có sự chồng chéo.

Thu Hằng