Đánh giá trên được Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) đưa ra tại Tờ trình gửi Chính phủ về dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 quy định thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù đối với TP.HCM.
Bộ KH-ĐT cho rằng việc đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai tại TP.HCM sẽ tạo nguồn thu ngân sách cho TP.HCM và kết quả thí điểm là cơ sở để xem xét mở rộng phạm vi áp dụng sau này tại các địa phương khác.
Song khi tham vấn ý kiến, Bộ KH-ĐT thấy còn nhiều quan điểm khác và bất cập. Đơn cử, chính sách này không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp. Ví dụ, người có một nhà, đất ở diện tích hoặc giá trị lớn sẽ không bị đánh thuế, trong khi người sở hữu hai nhà, đất ở diện tích, giá trị nhỏ lại chịu thuế cao.
Ngoài ra, việc chưa số hóa giấy tờ giao dịch bất động sản là kẽ hở để nhiều tổ chức, cá nhân lách thuế bằng cách cho người khác đứng tên. Vì thế việc đưa ra thí điểm đánh thuế cao với bất động sản thứ hai lúc này chưa phù hợp.
Theo Bộ KH-ĐT, cơ chế này khi áp dụng sẽ tác động đến thị trường, làm giảm cung và cầu bất động sản tại TP.HCM. Hiện, không nhiều quốc gia trên thế giới chọn phương án đánh thuế cao với người sở hữu nhà, đất thứ hai trở lên.
Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị chưa đưa chính sách này vào dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54.
Trước đó, UBND TP.HCM đã đưa ra đề xuất thu thuế nhà, đất trong dự thảo nghị quyết thay thế Nghị quyết 54 gửi Bộ KH-ĐT thẩm định trước khi trình Chính phủ.
Trong đó, TP.HCM đề xuất thu thuế nhà đất thứ hai trở lên với 2 phương án.
Phương án thứ nhất, thành phố kiến nghị thí điểm thu thuế đối với nhà ở và đất ở mà người có quyền sử dụng đất hoặc sở hữu nhà ở không trực tiếp sử dụng để ở cho cá nhân và gia đình (gọi tắt là nhà, đất thứ 2 trở lên) trên địa bàn thành phố. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ quy định về căn cứ tính thuế, thuế suất, phương pháp tính thuế và thời gian áp dụng.
Phương án thứ hai, thành phố đề xuất tăng mức thu liên quan nhà đất thứ hai trở lên, cụ thể là: lệ phí trước bạ khi mua, nhận chuyển nhượng; thuế sử dụng đất phi nông nghiệp và thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng nhà đất thứ hai trở lên.