Cảng Hòn Rớ, xã Phước Đồng, TP. Nha Trang, là một trong cảng cá lớn nhất Nam Trung Bộ. Những ngày qua, tàu cá đánh bắt xa bờ cấp tập trở về sau chuyến biển kéo dài cả tháng. Nhiều tàu cá về bờ với khoang lạnh chứa đầy ắp cá ngừ đại dương. 

Sau chuyến biển gần tháng, tàu 420 CV của thuyền trưởng Huỳnh Văn Trương, 40 tuổi, cập cảng với cá đầy khoang, thu hơn 50 con cá ngừ đại dương (chưa tính các loại cá, mực khác). Mọi người dùng ròng rọc đưa những con cá ngừ đại dương lên bờ.

Trong hầm chứa nhiều đá lạnh để bảo quản cá. Thuyền viên dùng vòi phun nước cho đá tan ra, sau đó lấy dây buộc vào thân cá để người phía trên kéo ra khỏi hầm khi cá được ướp lạnh, bảo quản cẩn thận để đảm bảo độ tươi. 

Hơn 20 hôm trước, ông Trương cùng 5 thuyền viên chuẩn bị hàng trăm cây đá, hơn 3.000 lít dầu,... làm thủ tục xuất hành ra khơi, đánh bắt cá ngừ đại dương. Họ vươn khơi, hướng về vùng biển Trường Sa và chọn những ngày cuối tháng trời ít trăng, sẽ thuận lợi khi chong đèn đánh bắt cá.

"Suốt hành trình trên biển, mọi người đều ghi lại nhật ký khai thác, mở thiết bị giám sát hành trình với phương châm đi khai về trình để cùng chung tay gỡ thẻ vàng IUU", thuyền trường Trương nói. 

Ngư dân hợp sức đưa cá ngừ vây vàng nặng chừng 50 kg lên bờ. Nhiều lao động túc trực chờ tàu cá về để thuê người bốc vác. Nghề bốc vác cá thuê khá bấp bênh. Hôm nhiều tàu người lao động có thu nhập 400.000-500.000 đồng/buổi sáng, nhưng lắm khi thu chỉ vài chục nghìn đồng. 

Gần đó, tàu đánh bắt xa bờ 400CV, dài hơn 16m của thuyền trưởng Nguyễn Văn Hiển (46 tuổi, Nha Trang) cũng cập cảng Hòn Rớ hôm 25/9. Thuyền viên phun nước làm sạch xung quanh tàu trong lúc chờ thương lái. Mỗi con cá ngừ nặng trung bình 40-50kg, có con nặng trên 65kg, phải 2-3 người hợp sức mới đưa được lên bờ. 

Cá ngừ đại dương được các công ty thu mua tại cảng. Nhân viên kỹ thuật của công ty thu mua tới cân và kiểm tra chất lượng thịt cá tại chỗ để xác định chất lượng. 

Sau khi kiểm tra chất lượng, màu sắc cũng như độ mềm của thịt, từng con cá sẽ được phân loại để đóng gói đưa về công ty chế biến. Cá ngừ hiện được mua với giá trung bình 110.000 đồng/kg. 

Mỗi con cá ngừ vây vàng được người mua cột dây vào, và ghi chú trọng lượng của cá. Một phụ nữ phun nước để tan đá trong con cá ngừ đại dương.

Trong khi đó, thuyền trưởng Hiển cho biết, trước khi tàu về cá về bờ đã thông báo cho Ban quản lý cảng cá và trình bày nhật ký ghi chép. Suốt hành trình đánh bắt, ông cũng như thuyền viên tuân thủ các quy định, chỉ hoạt động trong khu vực biển được phép khai thác.

"Tôi mong cơ quan nhà nước có nhiều phương án, giải pháp hỗ trợ ngư dân, nhất là tình hình giá cả ổn định để bà con yên tâm ra khơi", ông Hiển nói.

Tại cảng, cá ngừ được chủ tàu bán sỉ cho doanh nghiệp, không bán lẻ. Sau khi cân, cá được xếp gọn gàng trong xe đông lạnh với đá xay nhuyễn để  ướp đảm bảo độ tươi trước khi vận chuyển.  Gần một tháng trên biển, tàu của thuyền trưởng Hiển thu hơn 2 tấn cá ngừ đại dương, ai nấy đều phấn khởi.

Mỗi ngày, có hàng trăm tàu lớn nhỏ ra vào cảng cá Hòn Rớ. Ngoài cá ngừ đại dương, nơi đây còn đa dạng với các loại khác, như cá ngừ sọc dưa, cá cờ, cá bè, hải sản tôm, mực.

Thanh niên vận chuyển cá ra xe đông lạnh, đưa đi tiêu thụ.

Ông Nguyễn Văn Ba, Phó ban quản lý Cảng cá Hòn Rớ, cho hay, mỗi ngày có hàng chục lượt tàu cập cảng; trong đó, hơn 22 tàu đánh bắt xa bờ và dự kiến có nhiều tàu cá về bờ từ đây tới cuối tháng.

Mỗi ngày, nhân viên Ban quản lý cảng cá Hòn Rớ kiểm tra hành trình tàu cá đang hoạt động trên biển và tiếp nhận thông tin, hành trình nhật ký của ngư dân, đồng thời cùng giám sát ghi lại số trọng lượng các tàu đã đánh bắt cân cho thương lái để để nỗ lực gỡ "thẻ vàng" IUU.

Một số thuyền viên khác cũng hối hả sửa tàu, vá lưới, chuẩn bị đá lạnh và nhu yếu phẩm ra khơi. Mỗi chuyến biển dài ngày, chủ tàu chuẩn bị 3.500 lít dầu và gần 400 cây đá lạnh cũng như nhu yếu phẩm cần thiết. 

Thuyền viên nam trò chuyện với người quen trước khi tàu chuẩn bị xuất bến. 

Trước khi rời cảng, ngư dân cũng khai báo với đơn vị liên quan về hành trình đánh bắt, mở thiết bị giám sát. Họ cũng ghi chép lại nhật ký hành trình đánh bắt, sản lượng của tàu.

Lực lượng chức năng kiểm tra nhật ký tàu cá khi về bờ. 

Ông Nguyễn Trọng Chánh, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Khánh Hòa (Sở NN-PTNT tỉnh), thông tin, để tháo gỡ "thẻ vàng" IUU, đơn vị  liên tục phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức đoàn kiểm tra, rà soát hồ sơ truy xuất nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác.

8 tháng qua, địa phương ghi nhận có 665/669 tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình VMS; kiểm tra kiểm soát trên 3.100 tàu cập cảng, sản lượng qua cảng hơn 46.000 tấn. Ngoài ra, có 66 trường hợp vi phạm IUU, xử phạt hành chính 825 triệu đồng, tước quyền sử dụng văn bằng, chứng chỉ thuyền trường 24 trường hợp.

Thu Hằng và nhóm PV, BTV