Cuốn sách 20 triệu bản về một kẻ kỳ lạ

Gần nửa đêm 16/1/1993, Kurt Cobain loạng choạng bước ra khỏi sân khấu ở São Paulo (Brazil) và ngã phịch xuống ghế, đầu ngửa ra sau, đồng tử co lại. Chiếc áo phông đẫm mồ hôi bám chặt vào thân hình gầy còm của người nghệ sĩ đang gặp bất ổn tâm lý. Anh và các thành viên trong ban nhạc Nirvana vừa biểu diễn trước 11.000 khán giả. Ở hậu trường, Cobain ngồi im lặng, xung quanh là dây cáp, hộp đàn guitar và một cuốn truyện. Bìa sách có hình một thiếu nữ khỏa thân, có lẽ đang ngủ, có lẽ đã chết, cánh tay buông thõng. Đó là cuốn Mùi hương của Patrick Süskind.

bia sach.jpg
Bìa sách 'Mùi hương' bản tiếng Anh và tiếng Việt.

Xuất bản lần đầu năm 1985, Mùi hương kể về cuộc đời của Jean-Baptiste Grenouille, kẻ bị đẻ rơi ra tại khu chợ hôi rình ở Paris (Pháp), trải qua một cuộc đời bị ghẻ lạnh, khinh thường. Grenouille thậm chí còn không tỏa mùi của con người nhưng hắn lại có một khứu giác phi thường giúp tạo ra những loại nước hoa kỳ diệu. Sau bao nhọc nhằn, nhẫn nhục, hắn đã sáng chế được các mùi hương chạm tới đủ cung bậc cảm xúc của những người xung quanh bằng tài năng thiên bẩm, thủ đoạn và cả tội ác. 

Cobain đã giữ cuốn tiểu thuyết bên mình trong suốt chuyến lưu diễn. "Tôi đọc Mùi hương khoảng 10 lần và tôi không thể ngừng đọc. Tôi đọc đi đọc lại”, nghệ sĩ tài hoa tâm sự. Anh thậm chí đã sáng tác bài hát Scentless Apprentice (Gã học việc không mùi) gợi nhớ những lời thoại trong sách.

Theo Lithub, Cobain tìm thấy sự đồng cảm với Grenouille bởi anh là một nghệ sĩ với cuộc đời nhiều rắc rối như nhân vật chính. Thêm vào đó, việc viết nhạc cũng như pha chế nước hoa sinh ra từ đủ kiểu thất bại mới đạt được thứ gì đó khiến chúng ta rung động.

Không chỉ Cobain, hàng triệu độc giả trên toàn cầu cũng say mê Mùi hương tới cuồng nhiệt. Nhưng ban đầu, cuốn tiểu thuyết nhận vô số lời từ chối trước khi được Diogenes xuất bản. Ngay lập tức, truyện nằm trong danh sách bán chạy nhất của tạp chí Đức Der Spiegel suốt 9 năm. Sách được dịch sang 49 ngôn ngữ và phát hành hơn 20 triệu bản khắp thế giới. Mùi hương lọt vào top 100 tiểu thuyết được yêu thích do BBC công bố. 

nha van.jpg
Bức ảnh hiếm hoi của Patrick Süskind từ năm 2012. Ảnh: DW

Tác giả ẩn mình, từ chối vô số giải thưởng

Patrick Süskind sinh ra tại Ambach, gần Munich (Đức), vào ngày 26/3/1949. Ông là con trai của nhà văn - nhà báo nổi tiếng Wilhelm Süskind. Anh trai của ông cũng là một nhà báo và người viết diễn văn chính trị nổi tiếng.

Süskind bắt đầu học lịch sử trung cổ và hiện đại tại các trường ở Munich cùng Aix-en-Provence (Pháp) nhưng đã bỏ ngang vào năm 1974. Theo DW, ông chuyển đến Paris và tập trung vào việc viết lách. Ông được công nhận rộng rãi nhờ tác phẩm The Double Bass in năm 1981. 

Cuốn sách nổi tiếng nhất của ông - Mùi hương phát hành 4 năm sau đó. 

Ngoài sáng tác truyện, Süskind cũng viết một số kịch bản phim truyền hình, truyện ngắn và tiểu luận. Ông được trao không ít giải thưởng văn học danh giá nhưng đã từ chối nhiều lần.  

Süskind sống ẩn dật giữa Munich (Đức) và Pháp. Theo báo Süddeutsche Zeitung, ông đã trả lời tổng cộng 4 cuộc phỏng vấn, hầu hết từ những năm 1980. Sau nhiều thập kỷ chờ đợi để có sự đồng ý từ tác giả, Mùi hương cuối cùng được đạo diễn Tom Twyker dựng thành phim vào năm 2006. Süskind đã không tham dự buổi ra mắt.

Ngày nay khi mọi chuyện dễ dàng bị phơi bày trên mạng, bạn cũng chỉ có thể tìm được vài dòng ngắn ngủi về đời tư của Süskind: Kết hôn với Tanja Graf - một người làm trong ngành xuất bản và có cậu con trai bộc lộ năng khiếu âm nhạc. 

Tới nay, nhiều điều về Süskind vẫn còn là một bí ẩn. Nhưng điều chắc chắn là tác giả đã để lại tác phẩm văn học được đánh giá cao trên toàn cầu. Mặc dù tách biệt khỏi thế giới, Süskind vẫn biến đổi thế giới - thu hút nhiều người tới với văn học Đức đương đại và cho thấy ngôn ngữ có thể vượt qua trang giấy để đánh thức các giác quan như thế nào.