Hôm 1/7 vừa qua, với tỉ lệ 6 phiếu thuận và 3 phiếu chống, các thẩm phán của Tòa án tối cao đã ra kết luận rằng, những người đang và đã lãnh đạo Nhà Trắng như ông Trump được hưởng quyền miễn trừ truy tố với các hành động công vụ trong nhiệm kỳ tổng thống, nhưng không được hưởng đặc quyền này với các hành động mang tư cách cá nhân.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm 60 năm thông qua Đạo luật Dân quyền Mỹ ở Austin, bang Texas hôm 29/7, ông Biden cho rằng phán quyết hồi đầu tháng này của Tòa án tối cao đã khiến các tổng thống không còn bị luật pháp hạn chế nữa. Theo lãnh đạo Nhà Trắng đương nhiệm, động thái cùng với một số phán quyết khác gần đây của tòa như bãi bỏ Đạo luật Quyền bỏ phiếu hay đảo ngược phán quyết lịch sử vụ “Roe kiện Wade” về quyền nạo phá thai của phụ nữ là “nguy hiểm”, hoàn toàn trái ngược với kỷ nguyên cách đây 50 năm khi luật dân quyền được thông qua.
“Những ý kiến cực đoan do Tòa án tối cao đưa ra đã làm suy yếu các nguyên tắc và biện pháp bảo vệ quyền công dân đã được thiết lập từ lâu. Họ đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công khác nhằm vào các quyền công dân tại Mỹ. Ví dụ, Dự án 2025 kêu gọi tấn công mạnh mẽ vào sự đa dạng, công bằng và hòa nhập trong mọi khía cạnh của cuộc sống Mỹ. Phong trào ‘Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại’ (MAGA) cực đoan này thậm chí còn đề xuất chấm dứt quyền công dân cho trẻ sinh ra tại đất nước chúng ta”, ông Biden nhấn mạnh.
Ông Biden tiết lộ sẽ đề xuất một cải cách hiến pháp mới nêu rõ việc áp dụng luật hình sự đối với các tổng thống để họ phải chịu trách nhiệm pháp lý khi phạm tội.
Báo Guardian dẫn lời Tổng thống Mỹ nói thêm, các vụ bê bối liên quan đến các thẩm phán của Tòa án tối cao đã khiến dư luận đặt câu hỏi về tính công bằng và độc lập của cơ quan này cũng như cản trở sứ mệnh của họ. Vì vậy, ông kêu gọi ban hành một bộ quy tắc ứng xử có tính ràng buộc với Tòa án tối cao và giới hạn nhiệm kỳ 18 năm đối với các thẩm phán làm việc tại tòa thay vì bổ nhiệm họ trọn đời như hiện nay.
Một sửa đổi Hiến pháp của Mỹ đòi hỏi phải có 2/3 thành viên của cả Hạ viện và Thượng viện tán thành, tiếp theo là sự phê chuẩn từ chính quyền của 3/4 các tiểu bang trên toàn quốc.
Theo báo The Hill, Phó Tổng thống Kamala Harris đã ca ngợi nỗ lực của Tổng thống Biden, khẳng định sẽ đồng hành với ông trong nỗ lực này. Ngược lại, các đề xuất của ông Biden đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của phe Cộng hòa. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã tuyên bố dự luật sẽ "chết yểu" ngay khi được trình lên Hạ viện.
.svg){kind=icon}
