Công tố

Như đã nói ở phần trên, Bộ Tư pháp, Uỷ ban bầu cử liên bang và Văn phòng công tố của ông Bragg ban đầu đã xác định ông Trump không phạm tội. Khi cục diện cuộc đua vào Nhà Trắng trở nên rõ nét hơn, cho thấy ông Trump đang là mối đe dọa thực sự đối với khả năng tái đắc cử của đương kim Tổng thống, công tố viên Alvin Bragg khôi phục lại vụ án đã hết thời hiệu vào tháng 3/2023 và vụ kiện kéo dài cho đến hiện tại.

Trước đó, trong nỗ lực giành chiến ghế công tố viên tiểu bang New York vào năm 2021, Alvin Bragg đã chạy chiến dịch công khai với mục tiêu của chiếc ghế này là "Hạ bệ Trump" bằng mọi cách cần thiết. Chỉ riêng điều này đã đủ lý do để ông này phải rút lui khỏi vụ án.

Biết rằng vụ án này có nhiều vấn đề, Bragg đã thuyết phục một công tố viên cấp cao tại Bộ Tư pháp đảm nhận vai trò chính trong việc truy tố ông Trump. Công tố viên Matthew Colangelo cũng là người trước đây đã từng truy tố ông Trump trong các vụ án khác. Điều này, cùng với động cơ của công tố viên Bragg, đã tạo ra ấn tượng rằng ông Biden và đảng Dân chủ đứng sau vụ án này.

cuu tt my1.png
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Nytimes

Ngoài việc cáo buộc ông Trump với tội danh phức tạp, công tố viên Bragg coi mỗi khoản thanh toán mà Cohen thực hiện chi trả cho Daniel Stormy là một cáo buộc riêng biệt, thay vì một cáo buộc cho tất cả các lần thanh toán.

Bằng cách này, nếu Bragg thắng, ông ta có thể bỏ tù ông Trump trong nhiều thập kỷ thay vì một hoặc hai năm.

Công tố viên Bragg chưa một lần công khai các tội danh của ông Trump cho đến ngày cuối cùng của phiên tòa khi bên công tố đưa ra kết luận buộc tội. Điều này không chỉ vi hiến mà còn là một thủ đoạn bẩn thỉu để buộc ông Trump phải đoán xem các cáo buộc sẽ là gì. Bên bào chữa cho ông Trump còn được yêu cầu trình bày lập luận cuối cùng của họ trước bên công tố với mục đích để họ không thể chuẩn bị đầy đủ lý lẽ bào chữa.

Vụ án của công tố viên Bragg chống lại ông Trump chỉ xoay quanh lời khai của nhân chứng Michael Cohen, người có lịch sử ngồi tù vì tội khai man, trốn thuế thu nhập và gian lận tài chính chiến dịch tranh cử. Luật sư của Cohen đã tuyên bố rằng ông này sẽ làm hoặc nói bất cứ điều gì để tránh bị tống giam. 

Suốt mấy năm qua, Cohen đã không ngừng tấn công ông Trump trên các phương tiện truyền thông và trong các cuốn sách. Trên bục nhân chứng, Cohen thừa nhận rằng ông đã đánh cắp 60.000 USD từ Tổ chức Trump vì ông ta cảm thấy mình xứng đáng nhận được nhiều. Là một kẻ nói dối quen thói, về lý là Cohen không có tư cách làm nhân chứng trong vụ án này.

Thẩm phán 

Các chuyên gia pháp lý - cả Cộng hòa, Dân chủ và trung lập - đều có chung một quan điểm rằng thẩm phán trong vụ án của ông Trump, Juan Merchan, đã hoàn toàn chính trị hóa vụ án theo hướng có lợi cho bên công tố và chống lại Trump.

Trước hết, theo một số nhà quan sát, việc lựa chọn thẩm phán Merchan làm chủ toạ phiên toà này đã không được thực hiện theo quy trình lựa chọn khách quan như yêu cầu của luật. Ông Merchan là một đảng viên dân chủ trung thành và công khai chống Trump. Trước đó, ông đã xét xử hai vụ án khác chống lại các cộng sự của ông Trump. Về lý, ông đã phải tự rút lui khỏi vụ án này.

Ông Merchan đã yêu cầu phiên tòa phải được tổ chức tại một quận của Thành phố New York, nơi 90% cử tri là đảng viên dân chủ và công khai chống Trump. 

Thẩm phán Merchan không cho phép phiên tòa xét xử ông Trump được tường thuật trực tiếp trên truyền hình hoặc trên video, mặc dù đây là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Ông ấy không muốn tạo cho ông Trump một diễn đàn.

Thẩm phán Merchan đã tạo ra những trở ngại lớn cho chiến dịch tranh cử Tổng thống của ông Trump. Ông ra lệnh cho ông Trump phải hầu tòa cả ngày trong suốt thời gian diễn ra phiên tòa. Điều này có nghĩa là ông Trump sẽ không thể rời New York để vận động tranh cử trong hơn một tháng. Vị thẩm phán này đã áp đặt "lệnh cấm phát ngôn" đối với ông Trump - cấm ông ấy phát biểu trên phương tiện truyền thông về phiên tòa, đặc biệt là về thẩm phán và công tố.

Cùng lúc đó, ông cho phép hai nhân chứng Stormy và Cohen chỉ trích ông Trump hàng ngày, thường xuyên tung tin đồn thất thiệt trên các phương tiện truyền thông chính thống và mạng xã hội. Con gái của thẩm phán Merchan, một nhân viên của chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ, đã từng là thành viên của Tổ chức hạ bệ Trump, nhân dịp này đã quyên góp được hàng triệu USD, công khai tấn công ông Trump.

cuu tt my.png
Ngay sau phán quyết có tội, tỷ lệ ủng hộ ông Trump trong các cuộc thăm dò đã tăng lên. Ảnh: Scoopwhoop

Luật pháp Hoa Kỳ cấm sử dụng "bằng chứng thêm" chống lại bị cáo. Điều này có nghĩa là những bằng chứng gây tổn hại cho bị cáo không thể được sử dụng tại tòa nếu không liên quan đến tội danh truy tố. Thẩm phán Merchan đã sai khi cho phép Stormy làm chứng trước bồi thẩm đoàn trong nhiều ngày để mô tả hành vi tình dục được cáo buộc với ông Trump. 

Stormy, một ngôi sao phim khiêu dâm, đã gây sốc cho bồi thẩm đoàn bằng lời khai của mình và những chi tiết ghê rợn tràn ngập các phương tiện truyền thông. Lý do ký kết Thoả thuận không tiết lộ thông tin chính là để tránh điều này xảy ra. Lời khai của bà này không liên quan gì đến cáo buộc gian lận sổ sách nhưng lại được công tố viên Bragg sử dụng để tô vẽ ông Trump theo hướng xấu.

Tương tự như vậy, thẩm phán đã cho phép Michael Cohen, luật sư của Trump và là kẻ khai man bị kết án, kẻ quen thói nói dối, làm chứng mặc dù ông ta không đáng tin cậy và là người căm ghét ông Trump. Không có lời khai nào của ông ta về gian lận được bất kỳ nhân chứng nào khác xác nhận.

Thẩm phán Merchan đã không cho phép ông Trump gọi chuyên gia hàng đầu về luật bầu cử và cựu chủ tịch Uỷ ban bầu cử liên bang làm chứng cho ông. Nhưng ông ta lại cho phép nhân chứng Cohen bình luận về luật bầu cử.

Trong phiên tranh tụng, thẩm phán Merchan liên tục bác bỏ những phản đối do luật sư của ông Trump đưa ra, đồng thời cho phép bên công tố "tự do" nói bất cứ điều gì họ muốn.

Thay vì để bồi thẩm đoàn bắt đầu thảo luận ngay sau khi kết thúc phần tranh luận của hai bên, ông đã miễn cho họ nghỉ lễ bốn ngày. Điều này cho phép họ có nhiều ngày để xem tin tức đưa tin trên phương tiện truyền thông, thảo luận về vụ án với bạn bè và đồng nghiệp, và quên đi các chi tiết của vụ án. Điều này chỉ có lợi cho công tố viên Bragg.

Kết thúc phiên tranh tụng, thẩm phán Merchan đã đưa ra cho bồi thẩm đoàn những chỉ dẫn về luật và cách thức họ nên diễn giải luật như thế nào. Những chỉ dẫn này đã không được công bố công khai. Các chuyên gia trên toàn thế giới đều thấy rằng những chỉ dẫn của thẩm phán chỉ có thể dẫn đến một bản án. Và điều đó đã xảy ra đúng như vậy. Bồi thẩm đoàn chỉ mất một ngày để thảo luận và đi đến thống nhất.

Cuối cùng, thẩm phán Merchan tuyên bố rằng ông sẽ tuyên án ông Trump tại phiên điều trần vào ngày 11 tháng 7, chỉ bốn ngày trước khi diễn ra Đại hội đề cử của Đảng Cộng hòa để khởi động chiến dịch tranh cử toàn quốc của ông Trump. Tại sao thẩm phán Merchan cần năm tuần để tuyên án– điều này vẫn là một ẩn số.

Đội ngũ bào chữa cho ông Trump

Các luật sư danh tiếng đã bắt đầu đặt câu hỏi về chiến lược của nhóm luật sư bào chữa. Họ đã không phản đối phán quyết của thẩm phán cũng như các tuyên bố của công tố viên và không triệu tập các nhân chứng quan trọng để bác bỏ lập luận của bên công tố.

Rõ ràng về lý thì họ đã tuân thủ các chuẩn mực cho một phiên tòa công bằng, nhưng điều đó lại không phù hợp trong cuộc chiến pháp lý. Điều này chắc chắn sẽ được làm rõ hơn trong tương lai.

Những ngón nghề bẩn thỉu của New York 

Trước khi toà có phán quyết, rõ ràng là phần đông công chúng Mỹ ủng hộ ông Trump. Ông đã dẫn trước ông Biden trong các cuộc thăm dò với tư cách là ứng cử viên được ưa thích và có lợi thế lớn trong mọi vấn đề chính sách quan trọng.

Trong cơn hoảng loạn, đảng Dân chủ thành phố New York đã tổ chức một cuộc biểu tình trên các bậc thang của tòa án với sự tham gia của nam diễn viên nổi tiếng Robert DeNiro, người đã chỉ trích ông Trump trong khi phiên tòa đang chuẩn bị kết thúc. Đồng thời, những người đối lập cũng cho chạy các chiến dịch quảng cáo bôi nhọ uy tín của ông Trump. 

Ví dụ, ông Trump đã có một bài phát biểu trong đó ông nói rằng nếu Trung Quốc được phép sản xuất xe điện cho thị trường Hoa Kỳ, thì ngành công nghiệp ô tô sẽ bị xóa sổ. Nếu mọi người không bỏ phiếu cho ông Trump, điều đó sẽ tạo ra một "cuộc tắm máu" cho ngành công nghiệp và lực lượng lao động. Phe đối lập đã cắt xén tuyên bố này cho một mẩu quảng cáo, biến tuyên bố đó thành: Nếu ông Trump không được bầu thì sẽ có một “cuộc tắm máu”.

Cũng ngay lập tức, đảng Dân chủ phủ sóng phương tiện truyền thông với tuyên bố rằng thẩm phán Merchan và công tố viên Bragg là những người công bằng, có năng lực và truyền cảm hứng trong nỗ lực không chỉ giúp cứu vãn nền dân chủ của Hoa Kỳ mà còn cứu vãn nước Mỹ và thế giới tránh được ông Trump.

Hệ lụy tức thì

Ngay sau phán quyết có tội, tỷ lệ ủng hộ ông Trump trong các cuộc thăm dò đã tăng lên và chiến dịch của ông ngập lụt trong các khoản đóng góp, đến mức trang web quyên góp bị sập vì quá nhiều người đóng góp.

Phe đối lập cũng đang quyên tiền, đồng thời rất hả hê trước bản án. Tổng thống Biden, phát biểu từ Nhà Trắng, thay vì địa điểm vận động tranh cử, đã nói rằng bản án của ông Trump cho thấy "không ai đứng trên luật pháp".

Ông Trump sẽ ra hầu tòa vào ngày 11/7 để nghe tuyên án. Ông có thể sẽ phải chịu án tù lên đến 136 năm; có thể bị giam giữ tại gia; hoặc hưởng án treo. Ông Trump sẽ phải trình diện trước Cán bộ quản chế, người sẽ đưa ra khuyến nghị về bản án cho thẩm phán. Bộ phận quản chế do người của phe đối lập kiểm soát.

Kháng cáo

Bước tiếp theo trong quy trình pháp lý là ông Trump kháng cáo lên Tòa phúc thẩm New York, nơi có rất nhiều đảng viên dân chủ. Nếu không thành công ở toà phúc thẩm, ông Trump sẽ tiếp tục kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Toà tối cao có thể đồng ý can thiệp và cũng có thể không. Nhưng dù thế nào chăng nữa, quá trình này có thể kéo dài nhiều tháng hoặc nhiều năm, vì trong vụ án này có quá nhiều điểm bất thường.

Trong quá trình kháng cáo, ông Trump vẫn có thể ra tranh cử Tổng thống và đắc cử. Điều này sẽ tạo ra một cuộc khủng hoảng chưa từng có trong hệ thống chính trị và pháp lý của Hoa Kỳ, giống như bản án của ông.

Ông Trump không thể tự khoan hồng cho tội của mình nếu ông được bầu, chỉ vì đó là tội bị kết án tại Toà án tiểu bang New York, không phải Toà án liên bang.

Một ngày buồn của nước Mỹ

Nhiều người trên khắp thế giới khinh thường ông Trump, đến mức các nhà tâm lý học đã gọi lòng căm ghét dữ dội của họ là "hội chứng dị ứng Trump".  Nhưng sự căm ghét đối với ông  Trump không phải là lý do để cho những đối thủ chính trị được phép loại bỏ ông khỏi cuộc đua bằng cách sử dụng các ngón đòn khiến người ta nghĩ ngay đến một số "nền cộng hòa chuối". 

Nếu phe đối lập có những chính sách và ứng cử viên tuyệt vời như họ vẫn tuyên bố thì họ càng nên chơi công bằng và sòng phẳng để giành chiến thắng chính đáng. Sự thật là các chính sách của họ, từ nhập cư bất hợp pháp đến kinh tế, đều không được lòng dân. Bất chấp điều đó, họ sử dụng các biện pháp vi hiến và phi dân chủ để chống lại ông Trump, vận dụng đến lá bài cuối cùng mang tên “can thiệp bầu cử". 

Khoảng 75 triệu cử tri Mỹ có thể sẽ mất cơ hội bỏ phiếu cho ứng cử viên yêu thích của mình - Donald Trump - vì sự ngạo mạn của phe đối lập đã vượt tầm kiểm soát. Tại sao lại như vậy? Bởi vào Đại hội Đề cử ứng viên của Đảng Cộng hoà tháng 7 tới đây, nếu ông Trump phải ngồi tù, các đảng viên Cộng hoà có thể sẽ lựa chọn một ứng cử viên khác. Điều đó không khác gì một sự đảm bảo cho chiến thắng của phe đối thủ.

* Chuyển ngữ: Đào Thúy