Tại phiên chất vấn của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng nay (10/8), đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (đoàn Bến Tre) phản ánh, thời gian qua, tình hình tội phạm liên quan đến tín dụng đen, cho vay nặng lãi diễn ra rất phức tạp với nhiều thủ đoạn hết sức tinh vi.
Đại biểu đoàn Bến Tre nêu thực trạng đối tượng cho vay nặng lãi buộc bên đi vay phải sang tên quyền sở hữu nhà, tài sản hoặc quyền sử dụng đất như là một biện pháp để thế chấp, cầm cố...
“Đến khi người đi vay không thể trả được nợ do lãi mẹ đẻ lãi con thì các đối tượng này sẽ đi sang nhượng nhà đất, tài sản đó cho người khác. Trong khi đó, chủ sở hữu, chủ sử dụng không thể đứng ra ngăn cản được và các cơ quan chức năng cũng rất khó trong việc thu thập chứng cứ để xử lý”, bà Nhi nói.
Trước thực trạng trên, đại biểu đoàn Bến Tre đề nghị Bộ Công an nên có những giải pháp để đấu tranh, xử lý trong thời gian tới. Bà Nhi cũng nêu câu hỏi gửi đến Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đó là khi người dân vay ở các ngân hàng đến kỳ đáo hạn thì phải đi vay nóng ở bên ngoài với lãi suất cao để trả vào cho ngân hàng, sau đó làm thủ tục cho vay lại.
“Thống đốc có biết tình trạng này đang diễn ra rất phổ biến ngoài xã hội hay không và có giải pháp gì để khắc phục trong thời gian tới?”, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi đề nghị.
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, trong 3 năm qua lực lượng công an đã xử lý, giải quyết, trấn áp mạnh loại tội phạm này, không còn tình trạng lộng hành như trước đây. Tuy nhiên, tình hình vẫn tiềm ẩn phức tạp, nhất là cho vay qua internet.
Gần đây, Bộ Công an cũng đã triệt phá những băng nhóm cho vay qua app hoạt động với quy mô lớn, tại nhiều tỉnh thành, thậm chí có cả người nước ngoài cũng tham gia vào điều hành, với quy mô rất lớn. Hàng trăm nghìn khách hàng vay, số tiền cho vay cũng hàng nghìn tỷ đồng, thực tế là khách hàng nhận được số tiền vay này cao nhất cũng chỉ được 60%.
Theo Bộ trưởng Tô Lâm, nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do nhu cầu tín dụng đen trong nhân dân vẫn còn rất lớn và việc xử lý tội phạm liên quan cũng gặp những khó khăn, do số đối tượng có nhiều thủ đoạn lách luật nên rất khó xác định giữa phạm vi dân sự và hình sự trong hoạt động này.
"Vì ranh giới giữa dân sự cho vay thông thường và hoạt động tội phạm ở đây cũng rất phức tạp. Nếu không thận trọng là có thể hình sự hóa những quan hệ về dân sự, nếu không làm tốt, không làm tiếp nữa thì bỏ lọt tội phạm”, Đại tướng Tô Lâm nói.
Để khắc phục những tồn tại trên, Bộ trưởng Tô Lâm cho biết, thời gian tới ngành công an sẽ tiếp tục duy trì khí thế tấn công, trấn áp mạnh mẽ tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen và cũng không được chủ quan, chùng xuống. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với ngành ngân hàng để đẩy mạnh các biện pháp làm sao cho người dân có thể tiếp cận được với nguồn vốn vay của các tổ chức tín dụng, ngân hàng một cách thuận lợi hơn nữa.
Bên cạnh đó, ngành công an sẽ tiếp tục điều tra, xử lý nghiêm các loại tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen, đặc biệt là những băng nhóm tổ chức tội phạm. “Chúng tôi được biết phần lớn tổ chức tín dụng đen đều có quan hệ với đối tượng tội phạm hình sự, điều tra rất kỹ về những người cho vay, thuê mướn, nuôi tội phạm hình sự”, Bộ trưởng Tô Lâm nói và cho biết, khi người dân đã vay rồi, nếu không thanh toán đủ tài sản thì các đối tượng cướp tài sản, thế chấp nhà.
Còn theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, thực tế trong thời hạn vay vốn có thể vì một lý do nào đó khách hàng không trả được nợ. Khi đó khách hàng có thể có đơn đề nghị các tổ chức tín dụng cho phép gia hạn cũng như chứng minh được khả năng trả nợ theo thời hạn mới.
Theo bà Hồng, trường hợp khách hàng không đề nghị gia hạn nợ, mà có thể đi vay mượn tiền từ người thân và gia đình, hay như trường hợp của đại biểu phản ánh là có thể vay từ nguồn tín dụng đen, thì các tổ chức tín dụng khó có thể biết được tiền đó từ đâu. Còn khi khách hàng đã trả nợ xong mà muốn vay tiếp thì lại phải thực hiện những quy định và tổ chức tín dụng cũng phải thẩm định khoản vay mới đó theo đúng các yêu cầu quy định của pháp luật.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước có rất nhiều chương trình truyền thông, phối hợp với đài truyền hình đưa những thông tin liên quan đến vấn đề vay vốn. Thời gian tới Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục thực hiện các giải pháp để làm sao thúc đẩy tín dụng từ kênh chính thức.