Phát huy giá trị Đề cương về Văn hóa Việt Nam trong xây dựng lực lượng CAND

Ngày 12/6, tại Nam Định, Đảng uỷ Công an Trung ương phối hợp với Tỉnh uỷ Nam Định và Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Phát huy giá trị Đề cương về Văn hóa Việt Nam trong xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại".

Trân trọng giới thiệu phát biểu của Uỷ viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng tại Hội thảo.

Kính thưa đồng chí Đại tướng GS.TS Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an,

Thưa các đồng chí!

Lịch sử hàng nghìn năm đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã hun đúc, hình thành nên nền văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc, kết tinh những giá trị độc đáo, thể hiện chiều sâu trí tuệ, phẩm chất, khí phách, bản lĩnh, ý chí và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của con người Việt Nam. Mang sứ mệnh khơi thông mạch nguồn sức mạnh, khát vọng chấn hưng và phát triển nền văn hóa Việt Nam vào thời điểm có tính chất bước ngoặt của lịch sử cách mạng, bản Đề cương về văn hóa Việt Nam do đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo vào năm 1943 đã cho thấy tầm nhìn xa, tư duy chiến lược và quyết sách sáng suốt của Đảng ta về vai trò to lớn của văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, giải phóng đất nước, trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 

Kế thừa những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá thế giới, thấm nhuần sâu sắc tư tưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin, đúc kết những bài học từ thực tiễn đấu tranh cách mạng phong phú của Đảng, Đề cương về văn hoá Việt Nam đã khẳng định tầm vóc của một văn kiện mang tầm Cương lĩnh. Hơn 80 năm qua, bản Đề cương đã thấm sâu vào các chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng trên mỗi bước đi và trong suốt tiến trình cách mạng; đã hình thành những nhận thức mới, những thông điệp sâu sắc về sứ mệnh quan trọng của nền văn hoá Việt Nam: Văn hóa là hồn cốt của Dân tộc, văn hóa còn thì Dân tộc còn. Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi, là sức mạnh “mềm” Việt Nam, là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, nguồn lực nội sinh và động lực to lớn để phát triển nhanh, bền vững đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 

Trải qua thực tiễn đấu tranh cách mạng, những tư tưởng mang tầm nhìn vượt thời gian của bản Đề cương đã được Đảng ta vận dụng sáng tạo, bổ sung phát triển, làm cho văn hóa từng bước không chỉ được đặt ngang hàng mà còn thẩm thấu sâu hơn, lan tỏa mạnh hơn trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội và quốc phòng, an ninh. Đặc biệt, ra đời vào thời điểm lịch sử khi cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc tiến tới Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945, đi qua hai cuộc kháng chiến trường kì, vĩ đại, trong công cuộc kiến thiết, xây dựng nước Việt Nam độc lập, thống nhất tiến lên chủ nghĩa xã hội và qua gần 40 năm tiến hành công cuộc Đổi mới, bản Đề cương vẫn tiếp tục toả sáng, vẹn nguyên giá trị để khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí quyết tâm của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta, trong đó có lực lượng Công an nhân dân (CAND), sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập, tự do cho Tổ quốc, vì hạnh phúc của Nhân dân, vì lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội; bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa; bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc; bảo vệ an ninh quốc gia, đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ vững ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội; tạo lập môi trường hòa bình để phát triển đất nước.

Thưa các đồng chí! 

Hội thảo khoa học quốc gia: "Phát huy giá trị Đề cương về Văn hóa Việt Nam trong xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại" là diễn đàn quan trọng để chúng ta tiếp tục khẳng định và làm sâu sắc hơn ý nghĩa lịch sử, giá trị thời đại của bản Đề cương về Văn hoá Việt Nam đối với công cuộc xây dựng, chấn hưng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đặc biệt, kế thừa, phát huy và lan toả những giá trị to lớn, bền vững của bản Đề cương, đẩy mạnh việc tiếp tục triển khai thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Kết luận của Hội nghị văn hoá toàn quốc và đặc biệt là Nghị quyết số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị khoá XIII về "đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới".

Với ý nghĩa đó, tôi đề nghị các nhà khoa học, các quý vị đại biểu tập trung thảo luận làm sâu sắc hơn và đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp nhằm vận dụng sáng tạo, phát huy giá trị của bản Đề cương về Văn hóa Việt Nam đối với xây dựng lực lượng CAND trong tình hình mới trên một số vấn đề chủ yếu sau đây:

Xây dựng văn hoá CAND là một bộ phận cấu thành quan trọng của nền văn hóa dân tộc, nền văn hoá cách mạng, văn hoá chính trị và văn hoá của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam. 

Từ những tư tưởng, giá trị khởi nguồn mang đầy cảm hứng của bản Đề cương Văn hoá Việt Nam, trải qua gần 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng CAND đã không ngừng hun đúc, hoàn thiện văn hóa CAND, dệt kết nên lý tưởng cao đẹp, truyền thống quý báu của lực lượng CAND: vì nước quên thân, vì dân phục vụ, tận trung với nước, tận hiếu với dân, hết lòng hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân và lý tưởng chủ nghĩa xã hội, thấm nhuần sâu sắc Sáu điều Bác Hồ dạy về tư cách người Công an cách mệnh: "Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính. Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ. Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành. Đối với Nhân dân, phải kính trọng, lễ phép. Đối với công việc, phải tận tuỵ. Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo". 

Những giá trị, phẩm chất cao quý đó đã không ngừng được toả sáng trong mỗi hành động, lời nói, việc làm cụ thể và bằng sự nêu gương hàng ngày của cán bộ, đảng viên, chiến sỹ CAND gắn với các phong trào thi đua thiết thực như “CAND học tập, thực hiện sáu điều Bác Hồ dạy”; được đúc kết trong 5 Lời thề danh dự, Điều lệnh, Kỷ luật và các Quy tắc ứng xử của CAND tạo nên sức mạnh, động lực tinh thần to lớn giúp lực lượng Công an vượt qua mọi khó khăn, thử thách, chiến thắng mọi kẻ thù, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. 

Kế thừa và phát huy những thành quả đã đạt được, trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới, nhất là trong bối cảnh thế giới thay đổi nhanh chóng, phức tạp, bất ổn khó lường; tình hình trong nước đứng trước nhiều khó khăn, thách thức mới nảy sinh, chúng ta cần tiếp tục thảo luận, đề xuất các giải pháp để xây dựng, bồi đắp và hoàn thiện văn hóa CAND với những giá trị thiêng liêng, cao quý, giàu bản sắc; xây dựng môi trường văn hóa, đời sống văn hóa, văn hoá công vụ, văn hoá giao tiếp, ứng xử kiểu mẫu trong từng cơ quan, đơn vị của lực lượng CAND; xác định rõ trách nhiệm, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng với mọi loại tội phạm, mọi hành vi vi phạm pháp luật, mọi hoạt động xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch, phản động; hoán chuyển những giá trị văn hóa thành động lực, sức mạnh nội sinh thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 12-NQ/TW, xây dựng lực lượng CAND trong sạch, vững mạnh toàn diện. 

 Xây dựng lực lượng CAND thật sự vững mạnh về tư tưởng, bản lĩnh chính trị, giỏi và tinh thông về chuyên môn, nghiệp vụ. 

Là sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam, với lập trường, lý luận khoa học mác-xít mới mẻ về văn hóa, bản Đề cương khẳng định vai trò lãnh đạo tất yếu, khách quan của Đảng tiền phong đối với cách mạng Việt Nam, không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn đặt ra yêu cầu và mệnh lệnh đối với lực lượng CAND khắc ghi tinh thần phải tuyệt đối trung thành với Đảng, với chế độ, với Nhân dân, phục tùng sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; luôn kiên định, vững vàng trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; luôn thống nhất trong nhận thức, tư tưởng và hành động “còn Đảng là còn mình”.

Ba nguyên tắc: dân tộc, khoa học và đại chúng của nền văn hóa mới mà bản Đề cương nêu ra đã được lực lượng CAND vận dụng sáng tạo trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, tạo sự gắn bó máu thịt giữa lực lượng Công an với nhân dân, đất nước, xây dựng hình ảnh người chiến sĩ Công an từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, dựa vào nhân dân mà làm việc; cương quyết, khôn khéo, mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu; xây dựng lực lượng Công an ngày càng lớn mạnh, là “thanh bảo kiếm sắc bén” và “lá chắn vững chắc” của chế độ, xứng đáng là lực lượng vũ trang trọng yếu, đặc biệt tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Đảng uỷ Công an Trung ương đã thống nhất nhận thức: công tác đảng, công tác chính trị phải tiên phong, luôn đi trước, mở đường, phải được tiến hành thường xuyên trong mọi lĩnh vực, mọi nhiệm vụ của lực lượng CAND. Theo đó, đề nghị các đồng chí thảo luận, đề xuất các giải pháp tiếp tục đẩy mạnh triển khai đồng bộ, có hiệu quả công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; thực hiện thật tốt tự phê bình và phê bình, “tự soi”, “tự sửa”, “tự nhận diện” trong công tác bảo vệ chính trị nội bộ, công tác quản lý cán bộ, chiến sĩ; tăng cường đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và chuyên môn, nghiệp vụ bảo đảm tính Đảng, tính khoa học, tính chiến đấu, tính thực tiễn, tính sáng tạo, tạo được sự chuyển biến thật sự tích cực trong nhận thức, tư tưởng, phẩm chất và hành động của cán bộ, chiến sỹ Công an.

 Xây dựng lực lượng CAND thật sự vững mạnh, đấu tranh kiên cường và sáng tạo trên mặt trận tư tưởng, văn hoá 

Xác lập tầm quan trọng của cuộc đấu tranh trên lĩnh vực văn hoá trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, quan điểm “văn hóa là một mặt trận” của bản Đề cương đồng thời cho thấy nhiệm vụ, vai trò của lực lượng vũ trang nói chung và lực lượng CAND nói riêng trên mặt trận trọng yếu này. Đó là nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động, các phần tử cơ hội chính trị; giữ gìn môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh; bảo vệ an ninh văn hoá, an ninh tư tưởng, an ninh con người; kiên quyết chống lại mọi sự xâm lăng về văn hoá, bài trừ các hình thức văn hoá lai căng, mê tín, dị đoan, ảnh hưởng xấu đến thuần phong mỹ tục. Đặc biệt, trong những năm qua, lực lượng CAND đóng vai trò tiên phong trong đấu tranh, phát hiện, xử lý nghiêm các vụ việc tham nhũng, tiêu cực, các biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá” trong nội bộ, tạo sức cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe rất lớn, góp phần bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ; giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương xã hội, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng. 

Quá trình Đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước càng đi vào chiều sâu, càng đứng trước nhiều cơ hội, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sỹ CAND phải thực sự là một chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng, văn hoá, giành chiến thắng trên mặt trận tư tưởng, văn hóa; lực lượng CAND phải tiếp tục phát huy vai trò tích cực, chủ động xử lý hài hòa những mối quan hệ lớn, phức tạp nảy sinh trong thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội, phát triển văn hóa, con người, như: mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển; giữa xây và chống; giữa giữ gìn bản sắc dân tộc và đẩy mạnh hội nhập quốc tế; giữa phát huy văn hoá truyền thống và chọn lọc, tiếp thu văn hoá hiện đại; giữa văn hoá đại chúng và văn hoá tinh hoa; giữa yêu cầu lan toả những giá trị tốt đẹp với đấu tranh, bảo vệ an ninh văn hoá, an ninh tư tưởng trên không gian mạng,... góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Xây dựng phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng và hình ảnh cao đẹp của người chiến sỹ, cán bộ, đảng viên CAND.

Khởi nguồn từ tư tưởng “nghệ thuật vị nhân sinh” của bản Đề cương, Đảng ta đã hình thành quan điểm: con người là trung tâm và là mục tiêu của quá trình phát triển; không ngừng vun đắp, xây dựng hệ giá trị văn hoá, giá trị quốc gia, giá trị con người Việt Nam: yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo. Kế thừa truyền thống quý báu của lực lượng CAND, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, từ những hệ giá trị chung đó, đề nghị các đồng chí tập trung thảo luận, cụ thể hoá, thực tiễn hoá thành những chuẩn mực, phẩm chất đạo đức cách mạng của người chiến sỹ CAND trung thành, tận tụy, kỷ luật, kỷ cương, liêm chính, sáng tạo.  

Càng tự hào là lực lượng vũ trang “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”, lực lượng CAND càng hết sức coi trọng bài học: “dân là gốc”, nhân dân là trung tâm, là chủ thể, là cội nguồn sức mạnh trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, không ngừng nêu cao và tô thắm hình ảnh, lan tỏa các tấm gương điển hình của người chiến sỹ Công an gắn bó máu thịt với nhân dân, “trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân”, “nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin”, là “công bộc của dân” và là “người bạn của nhân dân”, góp phần thực hiện phương châm “ý Đảng hoà quyện với lòng dân”, xây dựng lực lượng Công an thật sự vững mạnh, xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân gắn với thế trận lòng dân thật sự vững chắc ngay từ cơ sở như tinh thần chỉ đạo của Đảng uỷ Công an Trung ương: “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”. 

Thưa các đồng chí!

Với nhận thức sâu sắc về vị trí, tầm quan trọng của việc phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, trong xây dựng lực lượng CAND nói riêng, phát huy trí tuệ, tinh thần thảo luận dân chủ, khoa học, tôi tin tưởng rằng Hội thảo của chúng ta sẽ thành công tốt đẹp. 

Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí!