Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (thuộc Bộ Y tế) là nơi có nhiệm vụ tìm ra "thủ phạm" gây ngộ độc thực phẩm. Quy trình này đang được thực hiện thế nào?
LỜI TÒA SOẠN
Ba tháng đầu năm 2024, toàn quốc xảy ra 16 vụ ngộ độc thực phẩm làm 659 người bị ngộ độc (tăng gần 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái), trong đó có 3 người tử vong.
Năm 2023, toàn quốc ghi nhận 125 vụ ngộ độc thực phẩm, làm hơn 2.100 người ngộ độc và 28 ca tử vong. 3 chỉ số này lần lượt trong năm 2022 là 54 - hơn 1.300 và 18.
Về nguyên tắc, các trường hợp ngộ độc và ngộ độc thực phẩm hầu hết có thể phòng tránh được. Tuy nhiên, việc chẩn đoán xét nghiệm, điều trị gặp nhiều khó khăn bởi có nhiều bệnh mới nổi và thay đổi liên tục, thậm chí có những trường hợp chưa từng được đề cập trong y văn hoặc gặp thực tế.
Nhân Tháng hành động vì an toàn thực phẩm (15/4-15/5), VietNamNet đăng tải tuyến bài Đằng sau những vụ ngộ độc gây ám ảnh, chia sẻ những câu chuyện, hành trình giải mã độc chất và nỗ lực cứu người của các thầy thuốc.
VietNamNet ghi lại quá trình các kiểm nghiệm viên phát hiện chất có nguy cơ gây ngộ độc trong mẫu thực phẩm tại khoa Độc học và dị nguyên - Viện Kiểm nghiệm An toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia (thuộc Bộ Y tế), tháng 4/2024.
Viện có 7 labo, gồm 5 labo khối hóa (về chất dinh dưỡng, kim loại, chất bổ dưỡng, chất tồn dư, độc chất và chất ô nhiễm) và 2 labo khối sinh. Để tìm ra sớm nhất tác nhân chính xác nhất gây ngộ độc thực phẩm, tùy theo tính chất phức tạp của từng vụ việc, cơ quan có thể huy động toàn bộ labo cùng phân tích mẫu.
Tùy chỉ tiêu, nhanh nhất trong 2 giờ từ khi mẫu được tiếp nhận, kiểm nghiệm viên có thể trả kết quả. Tuy nhiên, không phải mẫu thực phẩm nào cũng trả được kết quả nhanh như thế, điều này phụ thuộc vào điều kiện và chỉ tiêu phân tích. Trung bình thời gian trả kết quả giao động từ 1-2 ngày. Nếu tình huống không gấp, tùy tính chất, chỉ tiêu, mẫu có thể được trả kết quả từ 3-10 ngày.
Với trường hợp mẫu thực phẩm gây ngộ độc cần được ưu tiên xử lý để cấp cứu người bệnh, trong 2-3 giờ, kiểm nghiệm viên có thể báo kết quả sơ bộ cho bác sĩ lâm sàng/bệnh viện/khách hàng gửi mẫu.
Nhân viên y tế đang chuyển mẫu vào thiết bị ly tâm, tốc độ 6.000rpm trong 5 phút tách dịch chiết.
Việc sớm trả lời kết quả xét nghiệm khẳng định rất quan trọng, giúp quá trình điều trị của bác sĩ lâm sàng đúng hướng, đặc biệt với những trường hợp có hóa chất mới trong thực phẩm. Không chỉ vậy, tìm ra chính xác nguyên nhân còn là cơ sở, bằng chứng khoa học vững chắc để cơ quan chức năng cảnh báo cộng đồng, từng bước tiến hành xử lý các cá nhân, đơn vị liên quan.