Ngày 15/5, TAND TP.HCM mở phiên xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Vũ Minh Hải (70 tuổi, nguyên quyền Giám đốc Quỹ tín dụng Trung ương, chi nhánh TP.HCM) và 3 đồng phạm về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Phiên tòa dự kiến kéo dài tới ngày 17/5.
Trước phiên xét xử, bị cáo Vũ Minh Hải có đơn xin xét xử vắng mặt vì lý do bị tai biến, phải nằm một chỗ.
Theo truy tố, ông Mai Hữu Ngân (đã xuất cảnh đi Mỹ) thế chấp 19.850 m2 đất ở xã Tân Hiệp, huyện Hóc Môn (TP.HCM) để bảo lãnh cho Công ty phát triển đầu tư khoa học kỹ thuật (viết tắt Công ty IDC) vay 3,5 tỷ đồng của Quỹ tín dụng Trung ương, chi nhánh TP.HCM.
Đến ngày 2/7/2001, Công ty IDC đã trả hết khoản nợ và tất toán hợp đồng nhưng do ông Ngân đang ở Mỹ nên không đến nhận lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Do công ty IDC nợ Quỹ tín dụng ở các hợp đồng tín dụng khác, đến hạn không trả được nên đã đề nghị bán phát mại lô đất của ông Ngân để trả nợ.
Ban đầu, Quỹ tín dụng bán cho bà Nguyễn Thị Thu Giang với giá hơn 2,7 tỷ đồng (đã đặt cọc 900 triệu đồng) nhưng không làm thủ tục chuyển nhượng được nên bà này yêu cầu hủy việc mua bán, đòi lại tiền.
Sau đó, Quỹ tín dụng tiếp tục đem bán lô đất cho Công ty sản xuất - dịch vụ xuất nhập khẩu khoa học và kỹ thuật (Công ty Scitechimex) với giá hơn 3,5 tỷ đồng. Để Công ty Scitechimex có tiền mua đất, Quỹ tín dụng cho vay 2,6 tỷ đồng, được thế chấp bằng chính lô đất này và một số tài sản khác. Tuy nhiên, việc mua bán này tiếp tục không thể thực hiện được do không được bán phát mại.
Biết rõ không thể bán được lô đất của ông Ngân nhưng năm 2003, bị cáo Vũ Minh Hải vẫn đăng báo bán lô đất này để lấy tiền trả lại cọc cho bà Giang và Công ty Scitechimex.
Lúc này, ông Trần Anh Tuấn (Giám đốc Công ty TNHH Tân Thiên Tài) đồng ý mua lô đất trên, cam kết tự làm thủ tục sang tên.
Tuy nhiên, ông Trần Anh Tuấn yêu cầu bị cáo Hải phải cho vay thêm tiền trên hồ sơ vay vốn của một số hộ dân do ông giới thiệu khi họ đến vay của Quỹ tín dụng (vay ké).
Được sự đồng ý của ông Hải, ông Tuấn đã tới gặp Tiêu Thị Anh (làm nghề môi giới các dịch vụ vay vốn), rủ người này đi tìm người có nhu cầu vay vốn để Tuấn làm hồ sơ vay.
Tuy nhiên, sau khi vay được tiền, ông Tuấn “lật kèo”, không mua lô đất của ông Ngân nữa. Hiện Trần Anh Tuấn bỏ trốn nên CQĐT phát lệnh truy nã, khi nào bắt được sẽ xử lý sau.
Khi ông Tuấn “lật kèo”, Bùi Quang Chính (nguyên Trưởng phòng tín dụng) đã gặp Tiêu Thị Anh, đề nghị người này mua lô đất với giá 5 tỷ đồng. Tiêu Thị Anh đồng ý với đề nghị này, đồng thời yêu cầu ông Hải phải cho vay tiền dựa trên các hồ sơ vay vốn của các hộ dân. Bị cáo Hải cũng đồng ý với yêu cầu này của Anh.
Tổng số ông Hải đã ký duyệt cho 83 hộ dân vay hơn 39 tỷ đồng. Trong đó, các hộ dân nhận theo nhu cầu vay vốn thực tế là hơn 11 tỷ đồng; Tuấn và Tiêu Thị Anh vay ké, sử dụng hơn 28 tỷ đồng.
Đối với bị cáo Nguyễn Hồng Hà (nguyên Phó trưởng phòng tín dụng), dưới sự chỉ đạo của bị cáo Vũ Minh Hải, đã định giá các tài sản đảm bảo lên cao hơn so với thực tế để Hải chỉ đạo cho các hộ dân vay với mức cao nhất.