Giao dịch đóng băng, nhà vừa túi tiền biến mất 

Trao đổi tại cuộc tọa đàm "Tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và triển vọng năm 2023" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức hôm nay (13/1), ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đánh giá, thị trường bất động sản hiện đang rất khó khăn và khó khăn lớn nhất là vướng mắc về pháp lý (chiếm 70%). Tiếp theo là vướng mắc, bất cập trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Tọa đàm "Tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản và triển vọng năm 2023" tổ chức ngày 13/1 (Ảnh: VGP)

Cũng theo ông Châu, bất động sản đang có sự lệch pha, cơ cấu sản phẩm trên thị trường lại phát triển mất cân đối. Nhà có giá vừa túi tiền, mức giá khoảng từ 30 triệu/m2 trở xuống hoặc nhà ở xã hội đều rất thiếu. Như ở TP.HCM, năm 2020 chỉ có 1% nhà ở là giá vừa túi tiền, năm 2021 đến nay, không có nhà ở thương mại nào có giá vừa túi tiền.

“Trong khi đó, tỉ lệ nhà ở cao cấp liên tục gia tăng. Vừa thiếu hụt nguồn cung, vừa thiếu hụt nhà ở giá vừa túi tiền nên giá nhà bị đẩy lên mức rất cao. Nhà ở xã hội hiện có những căn giá lên tới 25 triệu/m2, trong khi trước đây mục tiêu chỉ ở mức 15 triệu/m2. Còn nhà ở thương mại, như ở TP.HCM, hiện tìm căn giá dưới 35 triệu là không ra, thậm chí có những nhà siêu sang, được đẩy giá lên tới 500-700 triệu đồng/m2.” – ông Châu nói.

Nhìn nhận từ thực tế, Chủ tịch HoREA cho rằng, khó khăn hiện nay đối là tình trạng thiếu tiền mặt của doanh nghiệp, tình trạng bị giảm thanh khoản, thậm chí có doanh nghiệp bị mất thanh khoản, kể cả những doanh nghiệp, tập đoàn lớn. Nguyên nhân là giao dịch trên thị trường bất động sản bị sụt giảm, thậm chí không có giao dịch nên không huy động được nguồn vốn của khách hàng. 

Theo ông Châu, không chỉ doanh nghiệp khó tiếp cận tín dụng, kể cả người mua nhà, nhà đầu tư cũng khó tiếp cận tín dụng. Có những hoàn cảnh "trớ trêu" là ngân hàng đã ký hợp đồng tín dụng rồi nhưng dừng giải ngân khiến cả doanh nghiệp và khách hàng đều gặp khó khăn.

Thiếu hụt nguồn cung, lại thiếu hụt nhà ở vừa túi tiền nên giá nhà bị đẩy lên cao. Giao dịch trầm lắng, nhiều dự án đã giảm giá nhưng không nhiều chủ đầu tư sẵn sàng giảm giá sâu (Ảnh: Hoàng Hà) 

Tuy nhiên ông Châu cũng thẳng thắn nhìn nhận, thị trường bất động sản gặp khó có những nguyên nhân do cơ chế, chính sách và Nhà nước đang tháo gỡ, nhưng cũng có nguyên nhân do đầu tư dàn trải của doanh nghiệp, do doanh nghiệp không lượng sức mình. Doanh nghiệp cơ cấu sản phẩm không phù hợp với thị trường. 

“Chúng tôi đề nghị doanh nghiệp phải nâng cao trách nhiệm để cùng tham gia với Nhà nước, cùng với khách hàng, người chủ trái phiếu của mình để tìm giải pháp. Đứng từ phía doanh nghiệp, chúng ta giảm kỳ vọng lợi nhuận. Thực tế thời gian qua, doanh nghiệp đã thực hiện được các giải pháp như giảm giá bán 45%, 50%, chiết khấu sâu, chuyển đổi trái phiếu… Thậm chí sẵn sàng bán, chuyển nhượng những dự án không đủ sức đầu tư tiếp để có thể cơ cấu lại, tái cấu trúc lại doanh nghiệp, tái cơ cấu lại đầu tư. Chúng tôi cũng rất mong nhà đầu tư, người mua nhà cùng hợp lực với nhau để tháo gỡ vướng mắc, khó khăn của thị trường bất động sản chứ không chỉ đứng từ góc độ Nhà nước, doanh nghiệp” – ông Châu cho biết.

Dự án đầy đủ pháp lý đều được cho vay 

Nhìn nhận về vấn đề thiếu vốn, ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng cho biết, tốc độ tăng trưởng vốn tín dụng hằng năm bình quân có con số rất rõ, không có gì gọi là "nóng" cả. Có giai đoạn các doanh nghiệp bất động sản huy động vốn bằng trái phiếu. Khi đó áp lực vốn tín dụng với ngân hàng rất lớn. Khi thị trường vốn có vấn đề, huy động khó khăn hơn sẽ dồn tất cả vào thị trường tiền tệ là không hợp lý.

Ông Hùng đánh giá, việc xử lý room tín dụng thời gian qua là phù hợp. Việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng, ông Hùng khẳng định, những dự án nào đầy đủ pháp lý đều được cho vay. Còn việc người dân ở nơi này nơi kia không tiếp cận được vốn tín dụng là do tính pháp lý có đảm bảo khả năng trả nợ hay không và có vượt khả năng tài chính của họ hay không?

“Xảy ra bong bóng bất động sản là do có hiện tượng không phải mua nhà để ở mà mua nhà để tích luỹ, để đầu cơ, dẫn tới việc đẩy giá lên. Tại sao lại có những người mua cả toà nhà, mua nửa toà nhà? Mua nhiều như vậy để đẩy giá lên và chỉ cần thị trường "đóng băng" thì toàn bộ những khoản nợ đấy nếu ngân hàng cho vay sẽ rủi ro rất lớn. Bất động sản được cảnh báo là lĩnh vực rủi ro vì vậy khi cho vay phải xem xét rất thận trọng. Với những dự án vừa tiếp cận vốn vừa vướng thủ tục pháp lý thì ngân hàng không khuyến khích” – ông Hùng nói.

"Các doanh nghiệp bất động sản đã làm gì để tự tháo gỡ khó khăn cho mình. Giá nhà đã giảm bao nhiêu, người dân thực sự có nhu cầu ở đã tiếp cận được các sản phẩm trên thị trường chưa? Doanh nghiệp có chấp nhận trước kia lãi 10 phần giờ giảm đi còn 3 phần, lúc đó dòng vốn sẽ luân chuyển", ông Hùng đặt vấn đề và cho hay, giá bán quá cao thì sao tiếp cận được vốn, sao ngân hàng dám cho vay khi không có dòng tiền.

Vị này cho biết sắp tới ngân hàng sẽ gặp các doanh nghiệp bất động sản đề bàn về giải pháp tháo gỡ cho các dự án đầy đủ tính pháp lý, có hiệu quả và giá cũng hợp lý với thị trường, sản phẩm đáp ứng được đa số yêu cầu của người dân thì mới lành mạnh được thị trường bất động sản.

Trao đổi về việc lệch pha cung cầu, đặc biệt thiếu dự án nhà ở xã hội, dự án nhà ở thương mại có giá phù hợp cho người thu nhập thấp, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Vương Duy Dũng cho hay, điều này có liên quan tới quy hoạch, kế hoạch. Việc phát triển các dự án bất động sản, nhà ở không bảo đảm quy hoạch, chương trình kế hoạch sẽ dẫn tới hậu quả cho thị trường bất động sản và làm cho cung cầu của thị trường không phù hợp. Đồng thời ảnh hưởng tới tính minh bạch, ổn định của thị trường…