Thưa chuyên gia, quanh nhà tôi mọc rất nhiều cây khúc. Ngoài dùng làm bánh, loại rau này có tác dụng gì cho sức khỏe và cách dùng như thế nào? Tôi xin cảm ơn! (Nguyễn Thị Hà - Hoài Đức, Hà Nội)

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, thành viên Hội Đông y Hà Nội, tư vấn: 

Rau khúc hay còn có tên là Phật nhĩ thảo, Thanh minh thảo, thuộc họ Cúc. Cây mọc hoang khắp nơi ở những ruộng khô, ven đường. Lá khúc nếp dùng làm bánh khúc, lá khúc tẻ chế biến thuốc. Bạn cũng có thể hái rau khúc nấu canh. 

Theo Đông y, rau khúc có vị ngọt, hơi đắng, tính bình, không độc, đi vào kinh Phế, có tác dụng hóa đàm, trừ phong hàn, giải độc, chữa ho nhiều đờm, suyễn thở, cảm lạnh phát sốt, đau gân cốt, bạch đới, ung thũng…

Rau khúc còn có tác dụng hỗ trợ kháng viêm, se vết thương, liền sẹo, phục hồi nhanh các mô, tế bào hư tổn. Rau khúc cũng là vị thuốc trong điều trị yếu sinh lý ở nam giới, trầm cảm, lợi tiểu. Từ xa xưa, người dân dùng rau khúc giã lấy nước ép uống để trị chứng viêm loét và nhiệt miệng.

Rau khúc được nhiều quốc gia sử dụng. Tại Nga, người dân dùng rau khúc trị chứng cao huyết áp. Tại Trung Quốc và Nhật Bản, rau này dùng tạo màu cho món ăn và là thành phần các bài thuốc chữa bệnh tăng huyết áp, cảm lạnh.

rau khuc.png
Rau khúc được dùng làm bánh và thuốc chữa bệnh. Ảnh: Đỗ Thương.

Một số cách dùng rau khúc theo quan niệm trong y học cổ truyền như:

- Chữa cảm lạnh gây sốt: Dùng toàn cây rau khúc khô 15-20g. Sắc nước uống trong ngày.

- Chữa ho nhiều đờm: Rau khúc khô 15-20g sắc với đường phèn 15-20g uống trong ngày.

- Chữa viêm họng, hen suyễn nghẹt đờm: Rau khúc khô 30g, gừng 10g, hành hoa 10g. Sắc uống ngày 3 lần.

- Chữa viêm phế quản, suyễn thở do lạnh: Rau khúc khô 15g, hoàng giới tử 15g, tiền hồ 9g, vân vụ thảo 9g, thiên trúc tử 12g, tề ni căn 30g. Sắc nước uống trong ngày, liên tục 5 ngày. 

- Chữa tăng huyết áp: Rau khúc 30g, lá dâu 20g. Nấu canh ăn hằng ngày.

- Chữa gân cốt sưng đau, chân gối sưng thũng: Toàn cây rau khúc 30-60g, sắc nước uống trong ngày.

- Chữa thống phong hay còn gọi là bệnh gout: Lá và cành non giã nát đắp vào những chỗ sưng đau.

- Chữa phù thũng do tỳ hư (chức năng tiêu hóa suy yếu): Toàn cây rau khúc khô 60g, sắc nước uống trong ngày.

- Chữa khí hư bạch đới: Rau khúc 15g, cỏ seo gà 15g, có bắc đèn 15g, thổ ngưu tất 12g, sắc nước uống trong ngày. 

Những bài thuốc trên chỉ sử dụng trong thời gian ngắn. Nếu không đỡ, người bệnh nên tới các cơ sở y tế kiểm tra.

Lưu ý, rau khúc tốt cho sức khỏe nhưng một số trường hợp không nên dùng như người dị ứng với các loại rau họ cúc. Nếu dùng rau khúc chữa bệnh, cần tham khảo bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ hướng dẫn sử dụng của họ. Tuyệt đối không lạm dụng rau này điều chế thuốc uống có thể gây ra tác dụng phụ. Phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người đang bị rối loạn tiêu hóa không nên ăn rau khúc.