Nguy cơ “gẩy” số km

Văn phòng Chính phủ hôm 9/5 phát đi thông báo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Bộ GTVT nghiên cứu chu kỳ kiểm định hợp lý đối với xe không kinh doanh vận tải, xe cá nhân và xe kinh doanh. Trong đó, Phó Thủ tướng lưu ý nghiên cứu quy định chu kỳ kiểm định theo số kilomet (km) sử dụng.

Hiện nay, chu kỳ đăng kiểm được tính theo số tháng hoạt động của phương tiện, xe kinh doanh vận tải có chu kỳ kiểm định ngắn hơn xe gia đình.

Trước chỉ đạo này, trao đổi với PV VietNamNet vào sáng 11/5, chuyên gia giao thông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Ô tô vận tải Việt Nam cho biết, nếu thực hiện được việc tính chu kỳ kiểm định theo km thì rất chính xác nhưng rất khó kiểm soát.

Xe càng ít đi càng nhanh hỏng (Ảnh minh hoạ: N. Huyền) 

“Việc tính chu kỳ kiểm định theo thời gian giúp cảnh sát giao thông dễ kiểm soát hơn nhờ vào tem kiểm định. Còn tính theo km, đăng kiểm viên phải kiểm tra đồng hồ xem đã đến thời gian kiểm định chưa. Tương tự, điều này cũng khó đối với lực lượng cảnh sát giao thông”, ông Thanh phân tích.

Mặt khác, chuyên gia cũng lo ngại tình trạng chủ phương tiên “gẩy”, “tua” đồng hồ. Hành vi này khá phổ biến với những trường hợp mua/bán xe cũ. Người bán chỉ cần chi trả khoản tiền nhỏ sẽ được thợ sửa ô tô tua số km xe đã chạy…như ý. Thậm chí, chỉ cần rút cảm biến công tơ mét thì lập tức đồng hồ đo km cũng sẽ dừng lại.

“Việc quay ngược đồng hồ không khó khăn nên nếu áp dụng cách này theo tôi phải tính đến công cụ quản lý, giám sát, kiểm soát như thế nào?”, ông Thanh nêu.

Đồng tình với ý kiến này, PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc, Giám đốc Chương trình đào tạo kỹ thuật ô tô (Đại học Bách khoa Hà Nội) sáng 11/5 cũng cho rằng: "Việc tính chu kỳ kiểm định xe theo số km rất khó khả thi".

“Hiện chưa có chế tài, quy định nào để kiểm soát số km hiển thị trên ô tô. Điều này có thể dẫn đến tình trạng gian lận chu kỳ kiểm định thông qua việc điều chỉnh số km. Ngay cả nhà sản xuất ô tô cũng không thể kiểm soát được việc gian lận km xe chạy. Nếu đưa ra đề xuất này cần có chế tài kiểm tra để xác định được chính xác số km xe chạy nhằm hạn chế hoàn toàn việc gian lận trên, từ đó tránh tiêu cực đăng kiểm”, PGS. TS Phúc nhấn mạnh.

Xe càng đi ít càng nhanh hỏng

Về mặt kỹ thuật, các chuyên gia ô tô nhận định, xe càng ít đi càng nhanh hỏng. Bởi các thiết bị điện tử, cơ khí khác nếu vận hành thường xuyên sẽ hoạt động trơn tru. Nếu “đắp chiếu” thời gian dài có thể khiến nhiều thiết bị lão hóa nhanh hơn.

Theo đó, xe sẽ gặp tình trạng khó đề, lốp nứt, xuống hơi, bó phanh do dầu mỡ cô đặc (lâu không đi) hay một số bộ phận sẽ bị hoen gỉ, hư hỏng…

PGS.TS. Đàm Hoàng Phúc cho rằng, chất lượng kỹ thuật phương tiện sẽ suy giảm theo cả 2 yếu tố: số km vận hành và thời gian bảo quản. Do đó, không phải cứ ít đi, xe sẽ đảm bảo an toàn kỹ thuật.

“Việc tính chu kỳ kiểm định theo thời gian như hiện nay là phù hợp cả về mặt quản lý và về mặt kỹ thuật. Tương tự như các nhà sản xuất ô tô hiện nay đều tính thời hạn phương tiện cần bảo hành, bảo dưỡng dựa trên 2 tiêu chí: số km xe chạy hoặc thời gian sử dụng. Tiêu chí nào đến trước thì chủ xe đưa ô tô đi bảo hành thời điểm đó”, ông Phúc nêu.

Chia sẻ với VietNamNet, lãnh đạo Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, các nước trên thế giới hiện chỉ áp dụng cách tính số km vận hành trong bảo hành, bảo dưỡng phương tiện mà không áp dụng trong chu kỳ kiểm định.

Theo vị này, nếu áp dụng tại Việt Nam, hành vi tua km cũng phải được quy định trong Luật hình sự mới đủ tính răn đe, ngăn chặn. Nếu chỉ đưa vào Luật Giao thông đường bộ và phạt hành chính căn cứ theo Nghị định 100 thì không thể ngăn chặn triệt để việc gian lận số km.

“Cục Đăng kiểm Việt Nam vẫn đang tiếp tục nghiên cứu các mô hình tính chu kỳ kiểm định phương tiện tại các nước trên thế giới và chọn lọc để áp dụng thực tiễn ở Việt Nam sao cho phù hợp với điều kiện trong nước. Cục vẫn đã và đang tiếp tục nghiên cứu tính chu kỳ dựa trên số km trước khi có báo cáo cuối cùng”, lãnh đạo Cục Đăng kiểm thông tin.