Thị trường Trung Quốc

Nhiều ngày qua, các cửa khẩu thông thương với Trung Quốc bị ùn ứ hàng hóa nên nông sản của người dân vùng Tây Nguyên khó tiêu thụ, đặc biệt là hàng nghìn ha dưa hấu đang vào vụ mùa thu hoạch. 

Với cách làm hiện nay, ùn tắc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc mỗi mùa thu hoạch rộ hay khi Trung Quốc có chính sách bất thường khó chấm dứt.

Trung Quốc bất ngờ đóng một số cửa khẩu khiến các chủ vựa cua tại Cà Mau không thể xuất hàng sang thị trường này, dẫn đến thương lái ngưng thu mua cua thương phẩm trong dân.

Theo phòng nông nghiệp các địa phương trong tỉnh Hậu Giang, đây không phải lần đầu giá mít Thái giảm mạnh. Trong 10 năm qua, thường xuyên xảy ra tình trạng giá mít Thái giảm tương tự, thậm chí có lúc thương lái không đi mua.

Trung Quốc siết chặt biên giới để chống Covid-19, hàng nghìn xe ùn ứ ở cửa khẩu gần một tháng qua. Những lời kêu gọi "giải cứu" nông sản lại rộ lên.

Chưa năm nào như 2021, nông sản xuất khẩu hết tắc nghẽn trên đường ra cảng biển lại ùn ứ ở các cửa khẩu. Song, thế mạnh này của Việt Nam vẫn tạo nên kỳ tích chưa từng có, kim ngạch xuất khẩu đạt tới hơn 47 tỷ USD.

Vẫn còn gần 4.600 container nông sản ùn ứ tại Lạng Sơn nhưng chỉ còn cửa khẩu Hữu Nghị hoạt động, cửa khẩu Tân Thanh và Chi Ma đã tạm ngừng.

Xe container ùn ứ tại cửa khẩu Móng Cái chờ xuất hàng sang Trung Quốc. Chủ xe phải bù lỗ cả triệu đồng mỗi ngày để chạy máy lạnh bảo quản hàng hóa và trả chi phí cho lái xe.

Là loại trái cây được nhiều nước trên thế giới ví là “siêu thực phẩm”, những ngày này giá mít Thái thu mua tại các nhà vườn ở miền Nam giảm chỉ còn vài ngàn đồng 1kg và đổ bộ ra Hà Nội bán với giá rẻ chưa từng có.

Đang có 4.000 xe hàng chưa thể thông quan tại Lạng Sơn. Phía Trung Quốc lại tiếp tục thông báo tạm dừng tiếp nhận nhập khẩu hàng đông lạnh trong 14 ngày trước và sau Tết.

Các cảng miền Nam Trung Quốc sẽ tạm nghỉ 6 tuần vào Tết Nguyên đán 2022 để cách ly các thuỷ thủ. Thế nên, áp lực xuất khẩu nông sản sẽ dồn qua đường bộ lên các cửa khẩu. Tình trạng ùn ứ dự báo sẽ kéo dài hơn.

Không chỉ siết chặt rào cản kỹ thuật, Trung Quốc có thể ngừng nhập khẩu ít nhất 6 tuần vào dịp Tết Nguyên đán. Việc này khiến hơn 1 triệu tấn trái cây của Việt Nam thu hoạch vào vụ Tết có thể gặp khó trong tiêu thụ.

Hải quan Trung Quốc kiểm tra khắt khe nên nhiều khả năng xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc tiếp tục giảm sâu. Cả năm, xuất khẩu thủy sản sang thị trường này dự báo chỉ đạt khoảng 1 tỷ USD, giảm 26%.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trong 10 tháng đầu năm, Việt Nam nhập khẩu lượng rau quả ước đạt 1,201 tỉ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ 2020.

Không còn là thị trường dễ tính, Trung Quốc dựng thêm nhiều rào cản kỹ thuật với hàng hoá nhập khẩu. Nếu không thay đổi, nông sản Việt sang thị trường 1,4 tỷ dân sẽ ngày càng khó.

Trước những quy định mới của Trung Quốc, Ban Chỉ đạo phát triển thị trường nông sản, Bộ NN-PTNT tổ chức diễn đàn "Chia sẻ thông tin, thích ứng với quy định mới trong xuất khẩu nông sản, thực phẩm vào thị trường Trung Quốc". 

Thị trường tiêu thụ rươi trong nước bị thu hẹp do dịch bệnh Covid-19, nhiều thương lái đã tìm hướng xuất khẩu loại đặc sản "trời cho" này sang thị trường Trung Quốc, mang lại giá trị cao.

Đầu năm 2022, Trung Quốc sẽ tiếp tục siết chặt điều kiện nhập khẩu nông sản. Nhiều biện pháp quản lý an toàn thực phẩm nhập khẩu sẽ được thực thi.

Không chỉ tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, nghề thu mua cau bán cho Trung Quốc còn giúp nhiều cơ sở ở Thanh Hóa kiếm được 500-700 triệu đồng mỗi vụ.

Xuất khẩu thủy sản tháng 9/2021 chỉ đạt trên 628 triệu USD, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc sụt giảm tới 50%. Đây là tháng thứ hai liên tiếp  xuất khẩu thuỷ sản lao đốc.