Đại bồi thẩm đoàn ở hạt Fulton hôm 15/8 đã đệ trình lên tòa án bang Georgia bản cáo trạng gồm 41 cáo buộc chống lại ông Trump và 18 người khác, gồm cả cựu Thị trưởng thành phố New York Rudolph Giuliani, cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows, luật sư John Eastman và cựu quan chức cấp cao Bộ Tư pháp Jeffrey Clark. Bản cáo trạng căn cứ vào kết quả cuộc điều tra kéo dài 2 năm rưỡi của Công tố viên hạt Fulton Fani Willis.
Động thái trên đánh dấu vụ truy tố thứ 4 nhằm vào ông Trump kể từ đầu năm nay. Cựu lãnh đạo Nhà Trắng hiện còn phải đối mặt với một vụ truy tố cấp bang ở New York vì cáo buộc chi tiền che giấu mối quan hệ với một nữ ngôi sao phim người lớn năm 2016; một vụ truy tố cấp liên bang ở Florida vì bê bối lưu giữ trái phép tài liệu mật ở tư dinh và một vụ truy tố cấp liên bang ở thủ đô Washington vì những cáo buộc liên quan nỗ lực đảo ngược kết quả tổng tuyển cử năm 2020 cũng như cuộc bạo loạn chết người trên Đồi Capitol ngày 6/1/2021.
Dưới đây là những khác biệt cơ bản của vụ truy tố mới nhất so với 3 vụ truy tố còn lại chống ông Trump:
Số bị cáo lớn
Đại bồi thẩm đoàn hạt Fulton đã đề xuất truy tố 19 bị cáo, bao gồm cả ông Trump. Theo Bloomberg, động thái có thể tạo ra các rào cản pháp lý và hậu cần mà Công tố viên đặc biệt Mỹ Jack Smith đã cố gắng tránh. Ông Smith chỉ cáo buộc mình ông Trump phạm tội âm mưu lật ngược kết quả tổng tuyển cử trước vụ bạo loạn 6/1. Với vụ tài liệu mật, ông Smith cũng chỉ công bố cáo trạng chống ông Trump và 2 nhân viên.
“‘Càng ít càng tốt’ là tiêu chuẩn vàng ông Smith đã sử dụng. Khi bạn có tới 19 bị cáo cùng các luật sư, tất cả họ đều có các lịch hoạt động riêng. Khi đó, mọi chuyện sẽ phức tạp giống như lùa mèo”, cựu công tố viên liên bang Gene Rossi nhận xét.
Ông Rossi giải thích, quá nhiều bị cáo và quá nhiều bằng chứng chắc chắn sẽ dẫn đến những trì hoãn. Chuyên gia này dự đoán, ông Trump có thể tới năm 2025 mới phải ra hầu tòa ở Atlanta. Tuy nhiên, Công tố viên Willis cho biết, bà sẽ yêu cầu mở phiên xét xử trong vòng 6 tháng.
Cáo buộc phạm tội có tổ chức
Bà Willis đã đưa ra cáo trạng chống ông Trump và các đồng minh dựa theo Đạo luật chống tổ chức tội phạm gây ảnh hưởng và tham nhũng (RICO).
RICO thường được vận dụng để buộc tội một nhóm phạm nhiều tội trong một khoảng thời gian nhất định, thông qua một liên minh bất hợp pháp và thường liên quan đến các nhân vật tội phạm có tổ chức. Vụ truy tố theo đạo luật này cho phép các công tố viên đưa ra nhiều bằng chứng hơn bình thường và bản án có thể lên đến 20 năm tù giam.
Kể từ khi được bổ nhiệm làm công tố viên hạt Fulton, bà Willis đã áp dụng RICO nhiều lần, bao gồm cả việc chống lại nam ca sĩ nhạc rap nổi tiếng Young Thug và hơn 20 người khác.
Không có ân xá của tổng thống
Trong các vụ việc ở New York và Georgia, ông Trump sẽ không thể tự ân xá nếu tái đắc cử chức tổng thống năm 2024. Theo luật của bang Georgia, chỉ có hội đồng bang mới có thể ân xá cho các bị cáo và quyền lực của cơ quan này cũng bị hạn chế.
Gwen Keyes Fleming, cựu công tố viên hạt DeKalb gần Fulton cho biết thêm: “Georgia là một trong số ít bang mà thống đốc đương nhiệm không thể lập tức ân xá cho một người bị kết tội. Bạn phải đợi cho đến khi quá trình kết án hoàn tất và sau đó đợi thêm 5 năm nữa trước khi có thể nộp đơn xin ân xá”.
Ngược lại, nếu ông Trump bị kết tội ở một trong 2 vụ truy tố cấp liên bang hay thậm chí cả 2 và tái đắc cử, về mặt lý thuyết, ông vẫn có thể ân xá cho mình. Lịch sử Mỹ chưa từng ghi nhận cựu lãnh đạo Nhà Trắng nào trước ông Trump bị truy tố hay bị kết án hoặc cố gắng ân xá. Tòa án tối cao Mỹ có thể phải vào cuộc nếu tổng thống ra quyết định tự ân xá.
Các máy quay trong phòng xử án
Không giống các vụ việc khác, nhiều khả năng các phiên tòa xét xử ông Trump ở Atlanta sẽ được truyền hình trực tiếp, theo các quy định đã được Tòa án tối cao Georgia thông qua vào năm 2018 nhằm thúc đẩy “sự tăng cường tiếp cận của công chúng với tòa án cũng như tính công khai của các thủ tục tố tụng tư pháp”.
Các phiên tòa hình sự, kể cả các thủ tục tố tụng trước đó trong cuộc điều tra ông Trump ở Georgia, đã được phát sóng thường xuyên trên truyền hình.
Trong khi, các máy quay bị cấm sử dụng trong phòng xử án liên bang. Vì vậy, quá trình ông Trump hầu tòa trong các vụ truy tố cấp liên bang sẽ không được chiếu trên truyền hình.