Tại phiên họp toàn thể lần thứ 7 của Ủy ban Tư pháp vào sáng 9/9, Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Nguyễn Công Long trình bày một số ý kiến thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2022.

Tội phạm trên không gian mạng vẫn diễn biến ngày càng phức tạp

Ông Long cho hay, việc lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid-19 để trục lợi đã và đang gây hậu quả nghiêm trọng cho nhà nước, người dân và xảy ra ở nhiều cấp, ngành, địa phương. 

Trong đó nổi lên là một số vụ án có quy mô, vi phạm đặc biệt lớn như các vụ mua bán, đấu thầu, mua sắm trang thiết bị vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch; thực hiện các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ các vùng dịch về nước.

Ủy viên thường trực Ủy ban Tư pháp Nguyễn Công Long. Ảnh: Phạm Thắng

Đặc biệt liên quan đến vụ việc trên còn có cả những bị can nguyên là cán bộ cấp cao đã lợi dụng chính sách của nhà nước làm trái quy định để vụ lợi. Điển hình như vụ Việt Á, đến nay C03 đã khởi tố 26 bị can; công an 21 địa phương đã khởi tố 24 vụ/63 bị can; vụ án đưa và nhận hối lộ xảy ra tại Cục lãnh sự- Bộ Ngoại giao.

Theo ông Long, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn bất cập dẫn đến các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi tội phạm. Đặc biệt, tội phạm và vi phạm pháp luật trên không gian mạng vẫn diễn biến ngày càng phức tạp với nhiều phương thức thủ đoạn mới, tinh vi hơn.

Điển hình như sử dụng mạng viễn thông, mạng máy tính để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tín dụng đen, tổ chức đánh bạc, cá độ bóng đá, xâm nhập hệ thống ngân hàng để thu thập, đánh cắp thông tin chiếm đoạt tài khoản của khách hàng, phát tán tin nhắn quảng cáo hoạt động cờ bạc, mại dâm...

Công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực chứng khoán, phát hành trái phiếu DN riêng lẻ còn nhiều sơ hở dẫn đến một số đối tượng lợi dụng để thao túng, lũng đoạn thị trường chứng khoán, lừa đảo chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường vốn, đến an ninh, tài chính tiền tệ. Trong đó, hành vi phạm tội được thực hiện trong một thời gian dài mới được phát hiện, xử lý.

Cụ thể như vụ án Trịnh Văn Quyết, Chủ tịch Tập đoàn FLC bị khởi tố về hành thao túng thị trường chứng khoán, lừa đảo; vụ án Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh cùng đồng phạm đã thông qua phát hành 9 gói trái phiếu riêng lẻ để lừa đảo, chiếm đoạt hơn 8.000 tỉ đồng của 6.000 nhà đầu tư...

Ngoài ra, ông Long cũng lưu ý, vẫn xảy ra tình trạng tiếp tay, nhận hối lộ của một số cán bộ thuộc cơ quan bảo vệ pháp luật để làm ngơ cho các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội, xảy ra trong thời gian dài gây bức xúc dư luận. 

Đặc biệt là vụ một số cán bộ của Bộ Tư lệnh Vùng 4 Cảnh sát biển bị khởi tố về hành vi nhận hối lộ, bảo kê cho chủ DN nhập lậu hơn 198 triệu lít xăng từ Singapore về Việt Nam tiêu thụ.

Số vụ cháy giảm nhưng gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản

Tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm trong lĩnh vực đất đai xảy ra ở nhiều địa phương, chủ yếu lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua thành lập pháp nhân để thực hiện dự án chưa được cấp giấy phép, dự án không có thật trên đất nông nghiệp hoặc đất không có quyền sở hữu... sau đó quảng cáo rầm rộ, huy động vốn trái phép. Hoặc tình trạng thông đồng, mua bán qua lại các lô đất, tạo cơn sốt đất ảo, thổi giá đất của DN bất động sản, tiềm ẩn nguy cơ bong bóng bất động sản.

Tình hình mua bán người, nhất là mua bán người qua biên giới phía Tây Nam nước ta đang diễn biến phức tạp, với nhiều phương thức, thủ đoạn rất tinh vi như lừa bán người qua biên giới Campuchia để cưỡng bức lao động, cưỡng đoạt tài sản, đồng thời ép buộc thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhằm vào người Việt Nam. 

Đáng lưu ý, nạn nhân bị lừa bán có cả nam giới, trẻ em dưới 16 tuổi và ở nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước.

Phiên họp toàn thể của Ủy ban Tư pháp. Ảnh: Phạm Thắng

Từ đầu năm 2022 đến nay, Công an tỉnh Thanh Hoá đã làm rõ 4 vụ, 8 đối tượng có hành vi đưa người xuất cảnh trái phép qua Campuchia. Cơ quan an ninh điều tra Công an tỉnh An Giang khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với 2 bị can liên quan đến vụ 40 người bỏ trốn khỏi casino ở Campuchia vượt sông nhập cảnh trái phép...

Đặc biệt, ông Long nhấn mạnh “số vụ cháy tuy có giảm nhưng vẫn xảy ra một số vụ cháy gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản”. Cụ thể như vụ cháy làm chết 3 người ở quận Hải Châu, TP Đà Nẵng; vụ cháy tại quán Karaoke ở phường Quan Hoa (quận Cầu Giấy, Hà Nội) khiến 3 chiến sĩ cảnh sát PCCC hy sinh.

Đáng chú ý là vụ cháy xảy ra ở Thuận An (Bình Dương) khiến 32 người chết và vụ cháy quán karaoke làm 3 cán bộ, chiến sĩ PCCC ở Hà Nội tử vong. 

“Đối với các vụ cháy này, mặc dù các cấp, ngành đã tăng cường quản lý và gần đây nhất Công an TP Hà Nội đã có việc làm công bố các quán karaoke có vi phạm cho toàn dân biết nhưng chúng tôi nghĩ rằng biện pháp đó chưa đủ”, ông Long nhấn mạnh.

Theo ông Long, karaoke là hoạt động kinh doanh có điều kiện nguy cơ rất cao. Nếu phát hiện không đủ điều kiện về PCCC thì các cơ quan rút giấy phép, có biện pháp xử lý ngay chứ không phải đăng lên cho nhân dân biết...