Nhum biển còn được biết đến với nhiều tên gọi như cầu gai, nhím biển… Chúng thường sống thành đàn trong các hốc đá có lẫn rong rêu và cỏ biển (đặc biệt là cỏ lá hẹ), rạn san hô hoặc đá ngầm.
Những năm gần đây, tại đảo Lý Sơn, quần đảo Hải Tặc hay Nam Du, các tour lặn biển bắt nhum được khách du lịch ưa thích. Hướng dẫn viên sẽ giúp du khách nhận biết nơi trú ngụ của nhum biển, cách tiếp cận đúng để không bị gai đâm.
Dụng cụ bắt nhum khá đơn giản, gồm một chiếc kẹp, lưới đựng, mắt kính lặn biển. Du khách lặn xuống độ sâu khoảng 2-3m là có thể thu hoạch nhum.
Nếu không trực tiếp tham gia lặn bắt nhum, ở một số vùng đảo, du khách có thể dậy sớm đón bình minh, xem ngư dân săn nhum. Những ngư dân thành thạo lặn xuống nước, dùng móc sắt giật mạnh để nhum rơi khỏi đá rồi nhặt lấy, bỏ vào rổ.
Con nhum di chuyển khá chậm chạp nên việc đánh bắt không quá khó. Tuy nhiên, nếu động tác bắt nhum không dứt khoát hay quá mạnh, nhum sẽ tự vệ bằng cách bắn gai và bám chặt trên vách đá, rất khó gỡ.
Những con nhum khi cho lên bờ sẽ được sàng mạnh để gãy hết gai, lộ ra phần thân hình cầu, sần sùi, kích cỡ ngang quả cam hoặc trái bưởi nhỏ. Dùng dao chẻ đôi, bỏ hết bộ lòng bên trong sẽ thấy lớp thịt màu vàng bám dọc bên thành. Đó là phần quý nhất của con nhum biển.
Khác với lớp vỏ xù xì, gai góc, thịt nhum mềm mượt, béo ngậy, không tanh, có thể chế biến thành nhiều món như cháo, nướng mỡ hành… hoặc ăn sống với mù tạt.
Món phổ biến tại các nhà hàng ven biển là nhum nướng mỡ hành. Nhum sau khi tách đôi, đặt lên bếp than hồng, cho vào chút mỡ hành, rắc thêm đậu phộng (lạc rang), nướng khoảng 2-3 phút sẽ dậy mùi thơm phức. Thực khách có thể chấm nhum nướng cùng muối ớt chanh, hoặc muối tiêu chanh tùy thích.
Với món cháo, đầu bếp sẽ ướp chung phần thịt nhum với các loại gia vị như tiêu, hành để tăng sự đậm đà, sau đó đảo trên chảo nóng. Phần cháo sôi sùng sục được đổ vào, khuấy đều rồi múc nhanh tay ra bát. Thực khách thưởng thức khi tô cháo còn bốc khói nghi ngút.
Ở vùng biển Sa Huỳnh hay Lý Sơn (Quảng Ngãi), du khách còn được thưởng thức nhum xào trứng.
Đầu bếp rửa sạch phần thịt của nhum, cho vào tô ướp với tiêu, mắm, bột ngọt rồi phi thơm với hành, tỏi. Khi nghe mùi thơm tỏa ra, họ đổ thêm trứng đã đánh nhuyễn vào chảo. Món này thường được ăn cùng bánh tráng nướng, hòa quyện giữa vị béo ngậy của nhum, trứng và giòn giòn của bánh tráng.
Nhum biển còn được ví như "nhân sâm biển" hay "thần dược quý ông" vì chứa nhiều dinh dưỡng, có tác dụng bổ thận, tráng dương, tăng cường sinh lực phái mạnh. Nhiều thực khách rỉ tai nhau rằng, nhum ngâm rượu là một thứ thuốc quý, có khả năng tăng cường sinh lực cho phái mạnh trong chuyện phòng the.
Tại nhiều quốc gia như Mỹ, Nhật Bản, nhum biển là món đắt đỏ, bởi dù nhiều nhưng số loại nhum ăn được rất ít. Bên cạnh đó, việc thu hoạch, sơ chế nhum phải làm thủ công.
Vài năm gần đây, tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, các cửa hàng hải sản nhập trứng nhum Nhật về bán với giá rất cao, gấp 4-10 lần nhum Việt.
(Tổng hợp)
.svg){kind=icon}
