Đây là một trong những chính sách nổi bật của năm 2024, có ý nghĩa rất lớn trong việc tạo động lực, nâng cao năng suất lao động và hiệu quả làm việc của đội ngũ cán bộ, công viên chức cũng như người lao động.
Với sự chuẩn bị chu đáo, kỹ lưỡng, tại kỳ họp thứ 6 vừa qua, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Nghị quyết 104/2023 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024, trong đó có quy định về thực hiện chính sách tiền lương.
Cụ thể, từ 1/7/2024, cả nước sẽ thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27 Trung ương khóa 12 về cải cách chính sách tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang và người lao động trong doanh nghiệp.
Đi liền với cải cách tiền lương, lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở cũng sẽ được điều chỉnh.
Những chính sách này là một minh chứng cho thấy sự nỗ lực của Chính phủ, Quốc hội trong việc hiện thực hóa Nghị quyết 27 của Trung ương, đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, đáp ứng mong mỏi của hàng triệu cán bộ, công viên chức, người lao động trong cả nước.
Lương trung bình của công chức, viên chức khoảng 10 triệu đồng
Một trong những điểm đột phá của chính sách tiền lương mới là sẽ bỏ công thức tính lương theo lương cơ sở, hệ số, ngạch bậc như lâu nay, thay vào đó sẽ có 5 bảng lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo. Mỗi chức vụ sẽ có một mức lương cụ thể, thể hiện rõ thứ bậc. Bên cạnh đó, quan hệ tiền lương cũng được mở rộng từ 1-2,34-10 lên 1-2,68-12.
Theo bảng lương mới, dự kiến tiền lương trung bình của công chức, viên chức sẽ cao hơn 32% so với thu nhập bình quân của lao động làm công hưởng lương (7,5 triệu đồng/tháng). Tức là tiền lương trung bình của công chức, viên chức sẽ khoảng 10 triệu đồng/tháng.
Từ năm 2025, mức lương trong các bảng lương mới sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng thêm bình quân khoảng 7%/năm.
Một điểm đáng chú ý nữa là từ ngày 1/7/2024, tất cả cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước sẽ được bãi bỏ để áp dụng chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập thống nhất.
Thông kê từ Bộ Nội vụ cho thấy, hiện nay có 36 đơn vị với khoảng 134.284 cán bộ, công chức đang được hưởng lương đặc thù cao hơn mặt bằng chung. Khi thực hiện cải cách tiền lương nhân sự ở những đơn vị này sẽ được bảo lưu tiền lương như hiện hành.
Theo tính toán của Chính phủ khi thực hiện cải cách tiền lương, tổng nhu cầu kinh phí tăng thêm từ ngân sách trong giai đoạn 2024 - 2026 là 499,1 nghìn tỷ đồng.
Trong đó, nguồn dành cho cải cách tiền lương là 470 nghìn tỷ đồng; điều chỉnh lương hưu là 11,1 nghìn tỷ đồng và trợ cấp ưu đãi người có công là 18 nghìn tỷ đồng.
Hiện Chính phủ đã chuẩn bị được hơn 560.000 tỷ đồng để thực hiện cải cách tiền lương từ 1/7/2024 đến 2026.
Chính phủ cùng các bộ ngành, địa phương đã rất nỗ lực
Để có thể chuẩn bị mọi điều kiện cần và đủ cho thực hiện cải cách tiền lương tới đây, Chính phủ cùng các bộ ngành, địa phương đã rất nỗ lực, “thắt lưng buộc bụng”, tích góp đảm bảo đủ nguồn cải cách tiền lương, nhất là trong là trong bối cảnh tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn do tác động của đại dịch Covid-19, nguồn thu có hạn, trong khi nhiệm vụ chi ngày càng nhiều.
Thực hiện Nghị quyết 27 của Trung ương, từ năm 2018, hàng năm các địa phương đã dành khoảng 50% tăng thu dự toán và 70% tăng thu thực hiện của ngân sách địa phương và khoảng 40% tăng thu ngân sách Trung ương cho cải cách chính sách tiền lương.
Ngân sách Trung ương cũng bổ sung nguồn kinh phí thực hiện chế độ tiền lương cho các bộ, ngành và các tỉnh, thành còn thiếu. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị sự nghiệp công lập đã tự chủ tài chính phải tự bảo đảm nguồn để thực hiện cải cách chính sách tiền lương.
Ngoài ra, từ năm 2017 đến nay, việc sắp xếp tinh gọn bộ máy và tinh giản biên chế đã tiết kiệm chi ngân sách nhà nước gần 35.000 tỷ đồng cùng với 10% tiết kiệm tăng thêm chi thường xuyên cũng là một nguồn đáng kể để thực hiện cải cách tiền lương.
Nhờ đó mà bên cạnh tổng nguồn ngân sách Trung ương dành khoảng 132 nghìn tỷ đồng, còn có nguồn tích lũy của ngân sách địa phương khoảng trên 430 nghìn tỷ đồng để thực hiện cải cách tiền lương từ 2024 – 2026.
Nước ta đã trải qua 4 lần cải cách chính sách tiền lương (năm 1960, năm 1985, năm 1993 và năm 2003), trong đó cải cách chính sách tiền lương năm 1993 đã thực hiện đường lối đổi mới theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và đến năm 2003 tiếp tục điều chỉnh, cải cách.
Bên cạnh kết quả đạt được, chính sách tiền lương hiện hành vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập. Trong đó, quy định mức lương cơ sở nhân với hệ số không thể hiện rõ giá trị thực của tiền lương. Có quá nhiều loại phụ cấp, nhiều khoản thu nhập ngoài lương do nhiều cơ quan, nhiều cấp quyết định…
Vì vậy, việc thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương lần này nhằm khắc phục những hạn chế trên với quan điểm “tiền lương phải thực sự là nguồn thu nhập chính bảo đảm đời sống của người lao động và gia đình người hưởng lương”.
Bộ Chính trị sẽ thông qua chủ trương, nguyên tắc chính sách tiền lương mới
Tại Hội nghị tổng kết ngành nội vụ mới đây, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu, Bộ Nội vụ tích cực tham mưu trình cấp có thẩm quyền triển khai đồng bộ, thống nhất, toàn diện, hiệu quả cải cách chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27.
Bộ Nội vụ phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương để kịp thời hướng dẫn, điều chỉnh các chính sách liên quan, cố gắng hoàn thành trước 31/3/2024 để kịp thời xây dựng phương án trả lương và áp dụng chính sách tiền lương mới từ ngày 1/7/2024.
Hiện Bộ Nội vụ đang xây dựng và hoàn thiện hệ thống vị trí việc làm “là giải pháp căn bản mang tính tiền đề để thực hiện cải cách chính sách tiền lương”.
Các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị tiếp tục thực hiện việc sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo.
Cùng với đó là quyết liệt thực hiện các giải pháp tài chính, ngân sách, coi đây là nhiệm vụ đột phá để tạo nguồn lực cho cải cách chính sách tiền lương.
Đầu năm 2024, Bộ Chính trị sẽ xem xét, thông qua chủ trương, nguyên tắc chính sách tiền lương mới của toàn hệ thống chính trị để làm cơ sở các cơ quan có thẩm quyền ban hành các văn bản về chế độ tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang từ Trung ương đến cấp xã thực hiện từ ngày 1/7/2024.
Sau đó, Ban Bí thư ban hành Quyết định về chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết về chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan của Quốc hội, HĐND, các ngành Tòa án, Kiểm sát và Kiểm toán.
Chính phủ sẽ ban hành Nghị định về chế độ tiền lương mới đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang.