Hai nước láng giềng Malaysia và Singapore đã vướng vào cuộc tranh chấp các đảo ở lối vào phía tây của eo biển Singapore từ năm 1979. Mãi đến năm 2008, cuộc tranh chấp mới được giải quyết tại Tòa án Công lý Quốc tế ICJ.

Bước đi mới về pháp lý của Trung Quốc được triển khai sau khi Tòa Trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan) đã ra phán quyết bác bỏ dứt khoát yêu sách “đường lưỡi bò” ở Biển Đông.

Giáo sư Ngô Vĩnh Long, Đại học Maine (Mỹ), phân tích, CPTPP sẽ có tác động lớn đối với hồ sơ Biển Đông.

Trung Quốc bị thúc ép tiến xa hơn về phía biển Đông vì lý do địa lý, lịch sử, tài nguyên và một ham muốn rõ ràng là được kiểm soát các tuyến SLOCs quan trọng đối với chính họ.

Có thể thấy G7 không chỉ “hoài nghi” mà thật sự quan ngại về tham vọng đi kèm hành động ẩn chứa những rủi ro bạo lực vô pháp của TQ.

Tất cả các quốc gia có liên quan tới tranh chấp Biển Đông cần một cách tiếp cận mới để đối phó những nỗ lực nhằm thay đổi hiện trạng của TQ. 

Phán quyết tại tòa PCA sẽ đề cập tới câu hỏi từ thời cổ đại đến nay TQ vẫn chưa tìm được câu trả lời: Trung Quốc kết thúc ở đâu?

Sẽ không có bữa trưa miễn phí, đặc biệt cho các quyết định khó khăn. Với ASEAN và vấn đề Biển Đông cũng là một trường hợp tương tự.

Cảnh báo, thậm chí đe dọa về hòa bình của khu vực sau phán quyết của Tòa Trọng Tài đang được Bắc Kinh sử dụng như một chiêu bài.

Trung Quốc là nạn nhân của truyền thuyết chiến lược của chính bản thân mình.

Việc Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của các nước liên quan đã là “chuyện thường ngày ở Biển Đông” trong giấc mộng bá chủ với tên gọi “đường lưỡi bò”. 

Không thờ ơ hay “ngồi không hưởng lợi” từ các nỗ lực của Hoa Kỳ trong việc giải quyết vấn đề Biển Đông, Úc và Nhật đã dần gia tăng sự can dự quân sự với Đông Nam Á.

“Người Trung Quốc quyến rũ anh khi họ muốn, bóp nghẹt anh khi họ cần, và họ làm vậy một cách có hệ thống.”

Hải quân Trung Quốc (PLAN) không ngừng quân sự hóa ở khu vực Biển Đông. Họ đã triển khai liên tiếp các hệ thống vũ khí tại quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Khi PLA thực hiện sự kiểm sóat quân sự đối với các thực thể chủ chốt, họ sẽ khai thác tối đa lợi thế của các vị trí đó để hỗ trợ cho các yêu sách lãnh thổ rộng lớn hơn.