Trên thực tế, trước cổng các trường tiểu học, THCS, thường có những sạp hàng hay những chiếc xe lưu động bày bán đủ món ăn nhanh như xúc xích, nem chua rán, phô mai que, thịt xiên, chả cá viên chiên được tẩm ướp nhiều loại gia vị "bắt miệng", các loại bánh kẹo, đồ uống, nước giải khát đủ màu "bắt mắt"... Không mấy người mua quan tâm hoặc hỏi người bán về nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác... của các loại thực phẩm bán sẵn, tiện lợi lại giá rẻ này.

Hàng ăn vặt được bán trên những xe lưu động rất khó kiểm soát. Ngoài ra, không ít xe hàng, quầy bán hàng di động không có tủ kính che đậy thực phẩm, người bán hàng không đeo bao tay vệ sinh, thậm chí có những xe hàng đỗ ngay gần khu tập kết rác, cống rãnh...

Tuy nhiên, đằng sau sự hấp dẫn của những món ăn này là một thực tế đáng lo ngại về an toàn thực phẩm. Gần đây, không ít vụ ngộ độc thực phẩm liên quan đến quà vặt, đồ ăn trước cổng trường khiến nhiều trẻ đi viện khiến các phụ huynh lo lắng.

"Thức ăn đường phố, bao gồm cả quà vặt cổng trường, nguyên nhân xác định thường là bị nhiễm khuẩn như Ecoli - loại vi khuẩn gây tiêu chảy, bệnh đường ruột và khuẩn gây tả", thông tin từ Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho biết.

Thực tế, nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đã xảy ra liên quan thức ăn đường phố bán ở cổng trường. Đầu tháng 4, sau khi ăn sáng ở điểm bán hàng rong (gồm cơm cuộn, cơm nắm) trước cổng trường, 4 học sinh trường Tiểu học thị trấn Tô Hạp, huyện Khánh Sơn, tỉnh Khánh Hoà), bất ngờ xuất hiện triệu chứng buồn nôn, nôn, đau bụng và được giáo viên và người nhà đưa đến Trung tâm Y tế huyện Khánh Sơn xử trí ban đầu.

Gánh hàng rong do bà B.T.L tự làm tại nhà. Làm việc với cơ quan chức năng, bà L. cho biết đã làm 114 suất cơm nắm và 28 suất cơm cuộn cho các cháu học sinh các trường Mầm non, Tiểu học, Trung học Cơ sở trên địa bàn thị trấn Tô Hạp.

Hồi cuối tháng 3, tại TP.Nha Trang, cũng xảy ra vụ nghi ngộ độc khiến nhiều học sinh Trường THPT Nguyễn Văn Trỗi ngộ độc phải nhập viện sau khi ăn hàng quán gần cổng trường. Cơ quan chức năng phát hiện khuẩn Salmonella trên dụng cụ đựng thức ăn của người bán hàng.  

Sau nhiều vụ việc xảy ra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Khánh Hòa đề nghị Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh chỉ đạo các trường học tuyên truyền phụ huynh học sinh nhắc nhở con em mình tuyệt đối không mua, ăn quà vặt của người bán hàng rong khu vực các trường học; không sử dụng các thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ...

Tăng cường tuyên truyền, giám sát an toàn thực phẩm

Trước thực tế trên, Cục An toàn thực phẩm đã yêu cầu các đơn vị trong ngành y tế các tỉnh, thành phố tăng cường giám sát an toàn thực phẩm tại khu vực trường học; phối hợp với chính quyền địa phương, ngành giáo dục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đảm bảo an toàn thực phẩm tại khu vực trường học (bếp ăn trường học, cơ sở cung cấp dịch vụ ăn uống, các cơ sở kinh doanh thực phẩm xung quanh trường học).

Phối hợp các cơ quan chức năng tổ chức điều tra, truy xuất nguồn gốc thực phẩm để xác định rõ nguồn cung cấp thực phẩm; lấy mẫu thực phẩm, bệnh phẩm để xét nghiệm tìm nguyên nhân; xử lý nghiêm các vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (nếu có) và công khai kết quả để kịp thời cảnh báo cho cộng đồng, Cục An toàn thực phẩm đưa ra đề nghị.

W-hocsinhattp.png
Học sinh tập trung mua thực phẩm tại một hàng bán rong trước cổng trường. Ảnh: Hoàng Linh

Cùng đó, cơ quan chuyên môn của Bộ Y tế cũng đề nghị các đơn vị tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và hướng dẫn cho các trường học, ban phụ huynh học sinh nhắc nhở học sinh không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, do người lạ cung cấp...

Nhà trường, phụ huynh chung tay 

Theo Cục An toàn thực phẩm, các nhà trường cũng cần nâng cao trách nhiệm của Ban Giám hiệu, Ban phụ huynh học sinh trong công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục về bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm tại khu vực trường học.

Hiện nhiều trường học đã có những quy định về việc học sinh tới trường không được ra khỏi cổng trường, cũng không được mua đồ ăn vặt và mang vào lớp học, tuy nhiên, thực tế, trẻ vẫn mua được những món đồ ăn vặt bán ở cổng trường.

Để kiểm soát tốt hơn thực phẩm đảm bảo an toàn, các cơ quan chức năng cần thường xuyên kiểm tra, giải tỏa những hàng quán không đủ điều kiện kinh doanh trước cổng trường; kiểm soát chất lượng đồ ăn vặt bằng cách test nhanh và kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ và có chế tài xử phạt nghiêm minh đối với những người vi phạm; kêu gọi người sản xuất, người trực tiếp kinh doanh thực phẩm, đồ chế biến sẵn tại các cổng trường thể hiện trách nhiệm, đạo đức kinh doanh để góp phần phòng tránh ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm cho cả cộng đồng. 

"Việc cấm hoàn toàn các xe đẩy bán hàng rong tại khu vực cổng trường có thể là một giải pháp, nhưng cần có sự đồng thuận và phối hợp chặt chẽ từ phía phụ huynh, học sinh và nhà trường", Cục An toàn thực phẩm nêu quan điểm.

Về phía gia đình, các bậc phụ huynh cần hạn chế việc để con em mình sử dụng đồ ăn, quà vặt không rõ nguồn gốc được bày bán trước cổng trường. Thay vào đó, cha mẹ nên lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đảm bảo an toàn vệ sinh để chế biến cho con em ăn uống ở nhà đầy đủ và mang theo các đồ ăn nhẹ sử dụng trong giờ nghỉ.

Đối với những người bán hàng rong, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm phải tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về nguồn gốc nguyên liệu, điều kiện vệ sinh cơ sở, trang thiết bị phục vụ sản xuất, kinh doanh thực phẩm, không sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, không an toàn; không sử dụng phẩm màu độc hại, các chất phụ gia, hóa chất ngoài danh mục cho phép để sản xuất, chế biến thực phẩm.