Gần 2 năm trước, trong các ngày 26 và 28/10/2022, khi đang thực hiện nhiệm vụ, tổ công tác của Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TPHCM phát hiện 2 ô tô có dấu hiệu cơi nới thành, thùng xe nên dừng phương tiện để kiểm tra.
Kết quả kiểm tra cho thấy số đo kích thước thành, thùng xe trùng khớp với số đo trong Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện xe cơ giới đường bộ (Giấy chứng nhận kiểm định). Tuy nhiên, kích thước này lại sai lệch so với số đo theo thông số kỹ thuật của xe trên cơ sở dữ liệu Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do đó, kết quả này được chuyển đến cơ quan điều tra để xác minh, làm rõ.
Từ dấu hiệu tội phạm nói trên, cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TPHCM tiến hành điều tra, xác định hành vi phạm tội có tổ chức xuyên suốt từ Cục Đăng kiểm Việt Nam đến các trung tâm đăng kiểm phương tiện cơ giới, chi cục đăng kiểm phương tiện thủy nội địa tại TPHCM và các địa phương trên cả nước.
Theo kết quả điều tra, một loạt từ lãnh đạo đến cán bộ các phòng Kiểm định xe cơ giới và Tàu sông tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, lãnh đạo và đăng kiểm viên ở các trung tâm đăng kiểm, chi cục đăng kiểm đã lợi dụng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn cố ý làm trái các quy định của pháp luật. Những người này buông lỏng quản lý, thiếu kiểm tra, giám sát, móc nối với các doanh nghiệp, chủ phương tiện, cá nhân thực hiện nhiều hành vi vi pháp luật.
Từ đó, cơ quan điều tra đã khởi tố 254 bị can về 11 tội danh, trong đó có nhiều bị can bị khởi tố từ 2-3 tội.
Trong đó, ông Trần Kỳ Hình - cựu Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam - bị khởi tố về 2 tội danh “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ”; ông Đặng Việt Hà - cựu Cục trưởng - bị khởi tố về tội “Nhận hối lộ”; ông Nguyễn Vũ Hải - cựu Cục phó - bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Cơ quan điều tra xác định, trong thời gian giữ chức Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, các bị can Hình và Hà là những người đứng đầu chịu trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện mọi hoạt động của Cục theo sự phân công của Bộ Giao thông Vận tải.
Tuy nhiên, các bị can Hình, Hà cùng với Hải đã không thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; đưa ra chủ trương làm trái quy định của pháp luật để nhận hối lộ số tiền đặc biệt lớn; để xảy ra sai phạm, tiêu cực có hệ thống trong thời gian dài.
Trong số 254 bị can có 133 người bị tạm giam, 120 được tại ngoại và 1 đang bỏ trốn.
Bị can đang bỏ trốn là Đỗ Trung Học - 63 tuổi, cựu Trưởng phòng Tàu sông, Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do ông này xuất cảnh ra nước ngoài trước khi khởi tố bị can, không xác định được đang ở đâu nên Công an TPHCM đã ra quyết định truy nã.
Theo cáo buộc, khi còn đương nhiệm, ông Học đã nhiều lần nhận tiền hối lộ từ Nguyễn Xuân Hào - đăng kiểm viên, Chi cục Đăng kiểm Long An - với tổng số tiền hơn 2,8 tỷ đồng để cấp 38 thông báo năng lực cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa, phục hồi phương tiện thuỷ nội địa cho 38 xưởng đóng tàu ở tỉnh Long An.