Tôi được người quen giới thiệu dùng rau diếp cá xay sinh tố, lấy nước uống giúp giảm ho, hạ sốt. Tôi đã làm theo, kết quả có hiệu nghiệm rõ rệt. Tôi sử dụng diếp cá hàng ngày có tốt không? Chuyên gia tư vấn giúp tôi làm thế nào để dùng diếp cá hiệu quả nhất. (Nguyễn Thị Vân, Hà Đông, Hà Nội)

Lương y đa khoa Bùi Đắc Sáng (Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam, Hội Đông Y Hà Nội) tư vấn:

Diếp cá có nhiều tên gọi khác nhau như lá giấp, giấp cá, tai chó… Người dân sử dụng lá diếp cá để làm rau gia vị ăn hàng ngày. Tuy nhiên, mùi vị của loài rau này khó ăn nên nhiều người không thích.

Diếp cá có mùi khó chịu nhưng mang lại nhiều lợi ích tốt cho sức khỏe. Ở một số nước Châu Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, diếp cá còn được coi là thực phẩm tốt dành cho phụ nữ, tác dụng đẹp da, thanh nhiệt, giảm viêm nhiễm.

Theo y học hiện đại, lá diếp cá chứa nhiều tinh dầu, thành phần chủ yếu là nhóm aldehyd và các dẫn xuất ceton như methyl-n-nonyl ceton, l-decanal… và 3-oxododecanal có tác dụng kháng khuẩn. Diếp cá còn chứa nhiều axit caprinic, benzamid, axit hecadecanoic, axit palmitic, axit linoleic, axit oleic, axit stearic, aldehyd capric, lipid, vitamin K…

Theo quan niệm của Đông y, rau diếp cá có vị chua cay, tính mát, tác động 2 kinh can và phế. Đây là loại thuốc quý dùng để thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, thông can. Người dân có thể dùng là diếp cá trị chứng đau mắt do trực khuẩn, tắc tia sữa, hạ sốt, táo bón, trĩ nội, viêm âm đạo, trị mụn nhọt. Đặc biệt, các trường hợp viêm hô hấp, viêm do vi khuẩn sử dụng diếp cá hiệu quả do đặc tính chống viêm, kháng khuẩn.

Từ xa xưa, người dân dùng lá diếp cá hạ sốt cho trẻ. Bạn có thể dùng rau này giã nát, chắt lấy nước cho trẻ uống. Cách khác, bạn có thể nấu lá diếp cá lên uống. Trường hợp bị tiểu buốt, tiểu rắt dùng rau má, bông mã đề, râu ngô nấu lên như trà uống 3-5 ngày, giúp giảm triệu chứng rõ rệt.

Đặc biệt, lá diếp cá có công dụng tốt với bệnh trĩ. Bạn có thể dùng diếp cá ăn hoặc xay rồi lấy nước uống. Mỗi lần chỉ cần uống từ 10-15ml, pha thêm chút muối giảm độ tanh, uống 3-4 ngày giảm tình trạng trĩ. Còn trường hợp sa trĩ nhẹ bạn dùng diếp cá nấu nước nóng xông hậu môn từ 10-15 phút, búi trĩ co dần lên. Lưu ý, bạn dùng trong trường hợp trĩ nhẹ, chưa biến chứng. Trường hợp trĩ nặng phải đến các cơ sở y tế thăm khám.

Diếp cá lành tính nhưng bạn không nên lạm dụng, dùng quá nhiều. Bạn có thể dùng như rau thơm ăn hàng ngày. Trẻ nhỏ chỉ dùng 20-30g/lần. Những người bị ruột kích thích, viêm đại tràng, phụ nữ mang thai, suy thận mãn tính không nên dùng rau này.