Gần một năm qua, Bộ Giáo dục Phần Lan đã chuẩn bị một số đổi mới cho kỳ thi THPT ở nước này. Đó là đưa Nghệ thuật, Âm nhạc và Giáo dục thể chất trở thành những môn thi bắt buộc trong kỳ thi duy nhất của hệ thống giáo dục phổ thông 12 năm.
Dự thảo sửa đổi này sẽ được chính phủ hiện hành đệ trình lên Nghị viện vào tháng 10 tới đây. Nếu Nghị viện thông qua, các sửa đổi sẽ được bổ sung vào Luật Thi Trung học phổ thông (Laki ylioppilastutkinnosta). 5 năm nữa, tức từ kỳ thi năm 2029 trở đi, các thí sinh có thêm 3 môn thi mới là Âm nhạc, Nghệ thuật và Giáo dục thể chất.
Theo tờ Yle, mục tiêu của sự đổi mới này là nâng cao tầm quan trọng của âm nhạc, nghệ thuật và giáo dục thể chất trong giáo dục THPT và đòi hỏi cấp học cao hơn chú ý tới các kỹ năng thuộc các môn học này trong việc lựa chọn người học.
Theo quy định hiện hành, kỹ năng về âm nhạc, nghệ thuật và giáo dục thể chất được ghi nhận bằng một văn bằng riêng, nhưng bằng này thường không có giá trị lắm đối với giáo dục nâng cao. Vì thế với việc sửa đổi này, văn bằng riêng trở nên không cần thiết.
Petri Lempinen, Trưởng Bộ phận Giáo dục THPT và dạy nghề tại Bộ Giáo dục và Văn hóa, nói: “Tôi tin rằng đây sẽ là một điều tốt cho sinh viên. Họ sẽ có cơ hội lớn hơn nhiều để thể hiện kỹ năng của mình trong kỳ thi tốt nghiệp trung học”.
Còn Mikko Hartikainen, Cố vấn giáo dục tại Cơ quan Giáo dục Quốc gia Phần Lan (OPH), cho biết: đề xuất sửa đổi này đã được đón nhận hào hứng, đặc biệt là từ những giáo viên bày tỏ lo ngại về vị thế ngày càng giảm của nghệ thuật so với các môn học khác. Nó cho thấy việc sửa đổi rõ ràng đã được mong đợi.
Hartikainen tin rằng việc đưa Giáo dục thể chất, Âm nhạc và Nghệ thuật vào kỳ thi tốt nghiệp trung học sẽ tạo cơ hội phát triển giáo dục trung học ở những môn học này. Sự quan tâm đến các môn học cũng sẽ tăng lên.
Thi tốt nghiệp THPT (ylioppilastutkinto) là kỳ thi duy nhất và quan trọng nhất trong hệ thống giáo dục phổ thông Phần Lan. Kỳ thi nhằm đánh giá kết quả tiếp thu những kiến thức, kỹ năng được học trong chương trình giáo dục và mức độ trưởng thành phù hợp với mục tiêu của giáo dục THPT. Kết quả của kỳ thi cũng có thể được dùng cho việc tuyển sinh vào các trường đại học.
Theo luật hiện hành, để được cấp bằng tốt nghiệp THPT, thí sinh phải hoàn thành 5 bài thi ở các cấp độ khác nhau, trong đó 2 bài thi bắt buộc là ngôn ngữ và văn học tiếng mẹ đẻ, và ít nhất bốn bài thi các môn học khác ở nhiều cấp độ: Toán, Ngôn ngữ quốc gia thứ hai (tiếng Thụy Điển hoặc tiếng Phần Lan), Ngoại ngữ và một trong các môn thực tế (gồm Tôn giáo, Thế giới quan, Kiến thức xã hội, Hóa học, Địa lý, Kiến thức sức khỏe).
Kỳ thi tổ chức hai lần một năm (vào mùa xuân và mùa thu), được thực hiện bằng tiếng Phần Lan hoặc tiếng Thụy Điển dựa trên ngôn ngữ giảng dạy của cơ sở giáo dục. Thí sinh có thể dự thi tối đa ba lần liên tiếp.
Lê Lam