Yên Trị là một trong những xã tiên phong trong xây dựng nông thôn mới của huyện Yên Thủy, tỉnh Hòa Bình. Năm 2020, xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Đây là tiền đề giúp Yên Trị về đích xã nông thôn mới kiểu mẫu.
Ông Bùi Phi Diệp, Chủ tịch UBND xã Yên Trị cho hay, từ nhiều năm qua, cấp ủy, chính quyền xã Yên Trị đã đồng thuận chủ trương xây dựng thôn, xã nông thôn mới kiểu mẫu phải là quá trình thường xuyên, liên tục, hướng đến phát triển nông thôn bền vững về mọi tiêu chí văn hóa, kinh tế, chính trị, xã hội...
Theo đó, chính quyền xã Yên Trị và nhân dân đã thực hiện đồng bộ các tiêu chí, vận dụng lồng ghép chương trình, dự án cũng như thực hiện tốt nhiều cuộc vận động, phong trào như Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa theo phương châm dựa vào nội lực của cộng đồng dân cư là chính, có sự hỗ trợ một phần từ ngân sách nhà nước. Đồng thời, khuyến khích các thành phần kinh tế cùng tham gia. Việc xây dựng nông thôn mới phải đảm bảo "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng”.
Trong quá trình xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, ngoài các chính sách hỗ trợ của huyện Yên Thủy và tỉnh Hòa Bình, xã Yên Trị cũng hỗ trợ các cá nhân, đơn vị trực tiếp tham gia hoàn thành các tiêu chí như: hỗ trợ toàn bộ kinh phí thiết kế, dự toán thi công công trình xây dựng cơ sở hạ tầng trong khu dân cư; trong đầu tư xây dựng, nâng cấp đường giao thông nông thôn... UBND xã hỗ trợ xi măng, còn lại cát, đá, sỏi, nhân công là nhân dân đóng góp.
UBND xã Yên Trị đã đầu tư xây dựng tuyến đường giao thông tại các thôn; xây mới các phòng học, cải tạo nâng cấp, mua sắm trang thiết bị dạy và học cho 3 trường với tổng kinh phí 10 tỷ đồng; xây mới và nâng cấp, mua sắm trang thiết bị cho các nhà văn hóa thôn; nâng cấp đài truyền thanh xã; xây dựng các tuyến đường điện, trồng hoa ven đường.
Ngoài đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, xã Yên Trị cũng thực hiện hỗ trợ các khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu 50 triệu đồng/khu; 5 triệu đồng/vườn hộ theo Đề án Xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu và vườn mẫu của huyện Yên Thủy; vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường, lắp biển chỉ dẫn các thôn xóm.
Chính quyền xã Yên Trị đã nhân rộng và phát triển mô hình sản xuất chuyên canh phù hợp, đưa các loại cây trồng có giá trị và năng suất cao vào sản xuất. Hiện xã duy trì ổn định 100 ha chuyên canh cây lạc, xây dựng nhãn hiệu Lạc Yên Thuỷ, từng bước xây dựng mã số vùng trồng với 20 ha làm cơ sở để xuất khẩu; vùng chuyên canh cây khoai sọ 20 ha; vùng chuyên canh sản xuất rau xanh 10 ha. Duy trì ổn định 20 ha vùng trồng cây có múi đạt tiêu chuẩn VietGAP; ứng dụng một số giống mới thâm canh sản xuất lúa năng suất cao 80 ha và vùng sản xuất cây dược liệu 30 ha.
Hiện nay, Yên Trị có 6 hợp tác xã dịch vụ sản xuất nông nghiệp, tham gia tích cực vào chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm chủ lực của địa phương. Đã có 3 sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP gồm: bột khoai sọ, cao xạ đen, cao dạ cẩm. Thời gian tới, sản phẩm bột mầm ăn liền sẽ tiếp tục được UBND xã Yên Trị chọn tham gia đánh giá phân hạng Chương trình OCOP của tỉnh Hòa Bình.
Một hộ dân xã Yên Trị chia sẻ, từ khi xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, hệ thống đường điện, giao thông liên xã, y tế được đầu tư đồng bộ. Từ đó, người dân trong xã rất phấn khởi thi đua sản xuất phát triển kinh tế..
Được biết, quá trình thực hiện thành công Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới từ năm 2016 đến năm 2023 của xã Yên Trị với tổng kinh phí trên 485.677 triệu đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương trên 11.148 triệu đồng, ngân sách tỉnh trên 70.731 triệu đồng, ngân sách huyện trên 24.538 triệu đồng, ngân sách xã khoảng 1.600 triệu đồng; vốn lồng ghép trên 1.497 triệu đồng; vốn doanh nghiệp 200 triệu đồng.
Trong thời gian tới, xã Yên Trị sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào xây dựng nông thôn mới một cách sâu rộng. Duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới kiểu mẫu với mục tiêu thu hút các nhà đầu tư xây dựng điểm nghỉ dưỡng, du lịch cộng đồng, hình thành tour du lịch trải nghiệm, du lịch tâm linh gắn với dịch vụ chăm sóc sức khỏe bằng thảo dược, thuốc nam gia truyền...